Piecuszek (Phylloscopus trochilus) to pospolity ptak śpiewający. Gniazduje w północnej i umiarkowanej Europie oraz w Palearktyce, od Irlandii po Syberię. Jest wędrowny – zimuje w Afryce na południe od Sahary. Ptak zamieszkuje otwarte lasy z niską roślinnością. Gniazdo buduje blisko ziemi, w niskim podszycie. Najczęściej wybiera siedliska brzozowe, olszowe i wierzby. Żywi się owadami. Wiosną wraca na lęgowiska wcześniej niż inne ptaki śpiewające, choć później niż pierwiosnek. Piecuszek odbywa jedną z najdłuższych migracji w świecie zwierząt.
Taksonomia
Piecuszek został opisany przez Karola Linneusza w 1758 roku jako Motacilla trochilus. Obecnie należy do rodzaju Phylloscopus, wprowadzonego w 1826 roku. Przed 1843 rokiem łączono go z innymi gatunkami pierwiosnków. Wyróżnia się trzy podgatunki różniące się upierzeniem:
- P. t. trochilus: Gniazduje w Europie, zimuje w zachodniej Afryce.
- P. t. acredula: Gniazduje w Skandynawii i zachodniej Syberii, zimuje w środkowej Afryce.
- P. t. yakutensis: Gniazduje we wschodniej Syberii, zimuje w Afryce Wschodniej i Południowej.
Wygląd piecuszka
Piecuszek mierzy 11–12,5 cm, waży 7–15 g. Ma zielonkawo-brązowy grzbiet i żółtawy lub białawy spód. Skrzydła są jednolicie zielono-brązowe, bez pasków. Młode ptaki są bardziej żółte niż dorosłe.
Od pierwiosnka piecuszka różni się jaśniejszymi nogami, dłuższym dziobem i smuklejszą sylwetką. Jego śpiew to opadająca melodia, a zawołania to „hju it”.
Zachowanie
Piecuszki są wędrowne. Podgatunek P. t. yakutensis przemieszcza się nawet 12 000 km z Syberii do Afryki. Migracja przebiega według schematu:
- Październik–marzec: zimowanie w Afryce.
- Marzec–maj: migracja na lęgowiska.
- Kwiecień–sierpień: okres lęgowy, przeważnie jeden lęg.
- Sierpień–październik: powrót do Afryki.
Siedliska i ochrona
Piecuszki preferują młode lasy i zarośla z małymi drzewami. Lubią brzozy, olchy i wierzby oraz obszary z porostami, strumieniami i niską roślinnością. Gniazdują w miejscach z jeżynami, które zapewniają osłonę. Nadmierne wypasanie jeleni może niszczyć te siedliska.
Największe zagęszczenie występuje w Skandynawii – do 1 100 par na kilometr kwadratowy. W Szwecji i Finlandii żyje 24 miliony par. Na południowych obrzeżach zasięgu liczebność jest niższa – w Hiszpanii gniazduje tylko 100 par.
W Anglii populacja spadła o 70% w ciągu ostatnich 25 lat, szczególnie na południowym wschodzie. W Szkocji liczebność wzrosła. Programy ochronne wspierają odtwarzanie siedlisk dla piecuszka.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Jakie są największe wieloryby na świecie?
- Żubr a bizon, czyli jaka jest pomiędzy nimi różnica?
- Świerszcz perfekcjonista – wie, kiedy „spaść z nieba”
- Kod genetyczny – skąd pochodzi?
- Elafrozaur z Australii – kolejny dinozaur poza kryteriami teorii ewolucji
Źródło
- https://en.wikipedia.org/wiki/Willow_warbler [dostęp: 20.01.2025].
- © Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Piotr Tadeusz. Licencja: CC BY 3.0.
