Mnicha

Zobacz również

Mnicha (Myiopsitta monachus) jest gatunkiem ptaka zaliczanego do rodziny papugowatych (Psittacidae). To niewielkie zwierzę, które wyróżnia jaskrawozielone upierzenie grzbietu i bardziej stonowane umaszczenie spodniej części ciała. Przedstawiciele tego gatunku z reguły są w stanie dożyć mniej więcej 15 lat. Pierwotne siedliska ptaków znajdują się na terenie Ameryki Południowej. Mniejsze populacje przedstawicieli gatunku zamieszkują natomiast Europę i Amerykę Północną.

Taksonomia

Mnichę po raz pierwszy scharakteryzował francuski badacz Georges-Louis Leclerc Naukowiec ten zamieścił przygotowaną przez siebie charakterystykę w dziele Histoire Naturelle des Oiseaux wydanym w 1780 roku. Nazwę gatunkową dla ptaka – Psittacus monachus – zaproponował holenderski przyrodnik Pieter Boddaert – autor katalogu Planches Enluminées. Miało to miejsce w 1783 roku. Jako typową lokalizację reprezentantów gatunku wskazano okolice Montevideo w Urugwaju.

Mnichy reprezentują rodzaj Myiopsitta. Jego wprowadzenie do ogólnej klasyfikacji, do którego doszło w 1854 roku, było zasługą francuskiego przyrodnika Charlesa Luciena Bonaparte’a. Poza Myiopsitta monachus do wspomnianego rodzaju należy także Myiopsitta luchsi. Gatunek ten niegdyś klasyfikowano jako podgatunek mnichy. Jednak obecnie większość organizacji ornitologicznych uznaje odrębność obu gatunków. Uzasadnieniem dla tej decyzji są zauważone różnice morfologiczne, genetyczne oraz behawioralne pomiędzy Myiopsitta monachus a Myiopsitta luchsi.

W obrębie gatunku wydziela się trzy podgatunki. Są to:

  • Myiopsitta monachus monachus – żyjący głównie w Argentynie gatunek nominatywny, którego zasięg występowania rozciąga się w pasie od południowo-wschodniej prowincji Santiago del Estero, przez dorzecza Río Salado i doliny Paraná, aż po prowincję Buenos Aires i granicę z Urugwajem;
  • Myiopsitta monachus calita – ptak występujący na obszarze Andów na wysokości do 1000 m n.p.m., zasiedla głównie tereny Boliwii, Paragwaju i północno-zachodniej Argentyny; od gatunku nominatywnego różni się mniejszymi rozmiarami ciała i niebieskim upierzeniem;
  • Myiopsitta monachus cotorra – ptak żyjący w południowo-zachodniej Brazylii przez dorzecza Río Paraguay i Paraná, jak również w Gran Chaco; wygląda niemal identycznie jak Myiopsitta monachus calita; jego umaszczenie jest jednak jaśniejsze.

Zasięgi występowania poszczególnych podgatunków nakładają się na siebie na terenie Paragwaju. Jak dotąd, nie udało się wyraźnie rozgraniczyć ich od siebie.

Opis mnichy

Mnichy najczęściej dorastają do długości około 29 cm przy rozpiętości skrzydeł na poziomie mniej więcej 48 cm. Masa ciała przeciętnego osobnika to 100 g. U przedstawicieli tego gatunku stwierdza się dymorfizm płciowy. Przejawia się on głównie w różnicach w rozmiarach ciała między samcami i samicami. Osobniki płci żeńskiej na ogół są mniejsze od swoich potencjalnych partnerów. Także pokrywy skrzydeł ubarwione są nieco inaczej. Dostrzeżenie tych różnic możliwe jest jednak tylko po dokładnej analizie piór.

Grzbiet mnichy na ogół jest jaskrawozielony. Jasnoszarą klatkę piersiową pokrywają natomiast ciemniejsze wzory. Dolne partie ciała wyróżniają się zielono-żółtym ubarwieniem. Ciemnoniebieskie lotki wyraźnie kontrastują z pomarańczowym dziobem. Długi ogon zwęża się ku dołowi. Papuga wydaje głośne, piskliwe lub chrapliwe odgłosy.

Zachowanie i ekologia

Mnichy to jedne z nielicznych papug, które budują gniazda. Ich siedliska zwykle wyróżniają się dużymi rozmiarami. Zazwyczaj można je zobaczyć w koronach drzew lub na wykonanych przez człowieka konstrukcjach. Żyjące w koloniach ptaki zazwyczaj tworzą jedno pokaźnych rozmiarów gniazdo wyposażone w osobne wejścia dla każdej pary. Takie gniazdo może być wielkości małego samochodu. Siedliska mnich cieszą się dużym zainteresowaniem wśród innych ptaków. Dotyczy to zwłaszcza wróbli, jastrzębi oraz gołębi. W ich pobliżu często pojawiają się też wiewiórki.

Samice jednorazowo składają od 1 do nawet 11 jaj. Samodzielnie zajmują się ich wysiadywaniem. Samce natomiast dostarczają pokarm swoim partnerkom. Karmieniem młodych zajmują się oboje rodzice. W realizacji tego zadania często pomagają im także potomkowie z poprzednich lęgów. Ptaki przebywające na wolności z reguły dożywają około 6 lat. Osobniki trzymane w niewoli mogą natomiast przeżyć nawet 20 lat.

W skład diety mnichy wchodzą głównie nasiona oraz owoce, a także młode pędy i kwiaty roślin. Swój jadłospis uzupełniają często o owady i ich larwy. W okresie lęgowym chętnie spożywają nasiona ostów. Nie gardzą także jajami przedstawicieli innych gatunków ptaków.

Rozmieszczenie

Mnichy występują powszechnie na terenach, skąd pochodzą. Zasiedlają one rozległe tereny Urugwaju, Brazylii i Argentyny. Tam papugi uważa się za szkodniki.  Powodują bowiem straty w uprawach rolnych. Liczebność populacji tych ptaków w ostatnich latach zwiększa się. Ten stan rzeczy spowodowany jest głównie rozwojem lasów eukaliptusowych. Stwarzają one papugom dogodne warunki do budowy gniazd w miejscach, gdzie nie występują żadne zagrażające ich bezpieczeństwu drapieżniki.

Papugi mnichy jako zwierzęta domowe

Mnichy zaliczają się do bardzo bystrych ptaków. Chętnie przebywają one w towarzystwie ludzi. Wykazują także naturalną skłonność do systematycznego przyswajania sobie nowych słów i zwrotów. Dlatego też cieszą się dużą popularnością wśród prywatnych hodowców. Potencjalni nabywcy cenią te ptaki również za relatywnie niski koszt utrzymania oraz krótką długość życia.

W wielu stanach USA wprowadzono zakaz trzymania i hodowli mnich. Jest to spowodowane głównie postrzeganiem ich jako szkodników. Niekiedy możliwe jest posiadanie tych ptaków, obowiązuje jednak zakaz handlowania nimi. Do obrotu handlowego dopuszczane są tylko zwierzęta pochodzące ze specjalnych hodowli. Do potwierdzenia tego faktu służy licencja. W niektórych stanach o legalności trzymania zwierząt w warunkach hodowlanych przesądza fakt przycięcia piórek lotnych ptaków. To skutecznie utrudnia im bowiem swobodne latanie.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:


Źródło

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Monk_parakeet [dostęp: 13.01.2025]

© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Bernard DUPONT. Licencja: CC BY-SA 2.0.

Jeśli podzielasz naszą misję i chciałbyś wesprzeć nasze działania, możesz to zrobić:

Z góry dziękujemy za okazaną nam pomoc!

Zobacz również

Popularne artykuły

Skip to content
facebook facebook facebook
x Chcę pomócChcę pomóc