Aligator missisipski, aligator amerykański, aligator missisipijski (Alligator mississippiensis) to gatunek krokodyla z rodziny aligatorowatych. Zamieszkuje tereny podmokłe w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych oraz niewielki obszar w północno-wschodnim Meksyku. Dorosłe samce osiągają długość od 3,4 do 4,6 m. Ważą nawet do 500 kg. Samice są mniejsze. Zazwyczaj mierzą od 2,6 do 3 m długości.
Aligator amerykański występuje głównie w subtropikalnych i tropikalnych słodkowodnych mokradłach, takich jak bagna i cyprysowe bory – od południowego Teksasu po Karolinę Północną. Łatwo go odróżnić od występującego w tych samych regionach krokodyla amerykańskiego. Ma bowiem szerszy pysk, ciemniejszą barwę oraz charakterystyczny układ szczęk. Zęby dolnej szczęki są ukryte.
Aligator missisipski to drapieżnik szczytowy. Żywi się rybami, płazami, gadami, ptakami i ssakami. Ich młode jedzą głównie bezkręgowce. Gady te odgrywają kluczową rolę w ekosystemach bagiennych jako ich inżynierowie. Tworzą tzw. dziury aligatorów, które zapewniają różnym organizmom zarówno suche, jak i mokre środowisko. Podczas okresu godowego samce wydają infradźwięki, aby przyciągnąć samice. Głośne ryki pomagają im oznaczać terytorium. Samice budują gniazda z roślin i składają w nich jaja. Młodymi opiekują się nawet do roku.
Mimo iż gatunek ten był kiedyś zagrożony wyginięciem, to dzięki skutecznym działaniom ochronnym jego populacja znacznie się odbudowała. Obecnie status aligatora amerykańskiego – według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) – to „najmniejszej troski”.
Taksonomia
W 1801 roku francuski zoolog François Marie Daudin sklasyfikował amerykańskiego aligatora jako Crocodilus mississipiensis. Sześć lat później Georges Cuvier utworzył dla niego nowy rodzaj, Alligator, opierając się na angielskiej nazwie „alligator”.
Opis
Aligatory amerykańskie mogą różnić się między sobą budową – od smukłej i wydłużonej po krótszą i bardziej masywną. Różnorodność typów sylwetek wynika prawdopodobnie z czynników takich jak tempo wzrostu, dieta oraz klimat, w którym zwierzęta te żyją. Każdy z tych elementów wpływa na rozwój tych gadów.
Rozmiar
Aligator missisipski to stosunkowo duży przedstawiciel krokodylowatych. Według przyrodników jest największym gatunkiem w rodzinie aligatorowatych. Warto jednak zaznaczyć, że kajmany czarne mogą osiągać podobne rozmiary. Waga tych zwierząt zależy od wielu czynników, takich jak długość ciała, wiek, stan zdrowia, pora roku oraz dostępność pożywienia.
Dorosłe samce aligatorów mierzą od 3 do 4 metrów i potrafią ważyć od 200 do 350 kg. Osobniki hodowane w niewoli bywają cięższe od tych dziko żyjących. Największe samce mogą dorastać nawet do 4,6 metra długości i ważyć do 500 kg. Samice natomiast osiągają maksymalnie 3 metry. Odnotowano jednak przypadki samic o długości 3,22 metra i wadze 170 kg. Niekiedy wyjątkowo stare samce mogą osiągać jeszcze większe rozmiary.
Kolor
Dorosłe aligatory amerykańskie mają oliwkowe, brązowe, szare lub czarne ubarwienie grzbietu. Są jednymi z najciemniej ubarwionych współczesnych krokodylowatych. Ich grzbietowe łuski mają charakterystyczny czarny odcień. Odróżnia je to od krokodyli. Spód ciała tych gadów jest kremowy. Czasami spotyka się osobniki albinotyczne, które mają genetyczne zaburzenia produkcji melaniny. Te niezwykle rzadkie okazy można zobaczyć jedynie w niewoli, ponieważ brak ochrony przed słońcem i drapieżnikami uniemożliwia im przeżycie na wolności.
Szczęka, zęby i pysk
Aligatory missisipskie posiadają od 74 do 80 zębów. W miarę wzrostu i rozwoju ich uzębienie oraz kształt szczęki ulegają zmianie. Młode osobniki mają drobne, igłowate zęby, które z czasem stają się masywniejsze. Wąski pysk stopniowo poszerza się, co jest ściśle związane ze zmianą diety. Młode aligatory początkowo żywią się głównie mniejszymi ofiary, takimi jak ryby i owady. Z czasem zaczynają polować na większe zwierzęta, w tym żółwie, ptaki i inne kręgowce. Charakterystyczny szeroki pysk tych gadów kryje dolne zęby, które idealnie pasują do zagłębień w szczęce. Cechą wyróżniającą aligatory missisipskie od krokodyli amerykańskich jest czwarty ząb. U aligatorów, gdy pysk jest zamknięty, ząb ten pozostaje niewidoczny. Znajduje się on bowiem w kieszeni górnej szczęki.
Ugryzienie
Dorosłe aligatory amerykańskie uchodzą za zwierzęta o najsilniejszych szczękach spośród wszystkich badanych gatunków. Naukowcy zdołali zmierzyć siłę ich zgryzu. Okazało się, że wynosi ona aż 13 172 niutony. Tak potężna moc pozwala aligatorom miażdżyć kości swoich ofiar z niezwykłą łatwością, co czyni je jednymi z najgroźniejszych drapieżników wodnych. Co ciekawe, mimo imponującej siły ugryzienia, mięśnie odpowiedzialne za otwieranie szczęk są stosunkowo słabe, dlatego też łatwo można przytrzymać je ręką lub taśmą.
Zasięg występowania
Aligatory amerykańskie, naturalnie występują zarówno w regionie Nearktycznym, jak i Neotropikalnym. Można je spotkać w południowo-wschodnich Stanach Zjednoczonych. Ich zasięg rozciąga się od obszarów przybrzeżnych Karoliny Południowej, przez Park Narodowy Everglades na Florydzie, aż po południowo-wschodnie krańce Teksasu. Występują także w częściach Karoliny Północnej, Georgii, Luizjany, Alabamy, Missisipi, Arkansas, Oklahomy i Teksasu. Niektóre z tych miejsc są stosunkowo nowymi siedliskami, gdzie liczebność populacji jest mała, ale zdolna do rozrodu. Największa populacja aligatorów znajduje się w Luizjanie.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Reinkarnacja i prawo karmy
- Dziura ozonowa – czym jest i jakie są jej przyczyny?
- Żywe skamieliny kwestionują teorię ewolucji
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/American_alligator [dostęp: 15.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Bobyellow. Licencja: CC BY-SA 4.0.
