Oman wielki (łac. Inula helenium) to jedno z ziół, które cenione jest zarówno za właściwości lecznicze, jak również za walory smakowe.
Występowanie
Oman wielki jest byliną, która porasta obszary Europy i Azji Środkowej. Najlepszymi warunkami do wzrostu omanu są środowiska wilgotne, które znajdują się w umiarkowanym klimacie. Dlatego roślinę można spotkać w korytach rzek, na łąkach, w zaroślach czy na leśnych ścieżkach.
Występuje również w Polsce, na terenach nizinnych oraz w niskich pasmach górskich. Roślina sadzona jest także w przydomowych ogrodach, zarówno w celach dekoracyjnych, jak i użytkowych.
Charakterystyka
Oman wielki jest wieloletnią byliną, zaliczaną do rodziny Asteraceae. Cechą charakterystyczną rośliny jest niepowtarzalny zapach, określany mianem balsamicznego, który jest niezwykle ostry, intensywny. Roślina jest gorzka w smaku. Okres kwitnienia przypada od czerwca do końca września.
Morfologia
Oman wielki posiada grubą, wzniesioną łodygę. Wyrasta ona z podziemnego kłącza. Łodyga pokryta jest bruzdami, w górnej części rozgałęzia się.
Najcenniejsza część rośliny, korzeń, w brunatnoszarym kolorze, posiada walcowaty kształt. Jego średnica wynosi około 1-3 cm.
Liście mają lancetowaty kształt. Ich spód cechuje się filcowatą strukturą. Dodatkowo liście posiadają nierówne, karbowano-ząbkowane brzegi. Ich wielkość zmniejsza się proporcjonalnie ku górze łodygi.
Oman wielki posiada piękne kwiaty, o złotożółtej barwie. Zebrane są w kwiatostany groniaste, a więc tworzą koszyczki.
Zioło zaliczane jest do roślin wysokich, zazwyczaj jego wysokość przekracza 2 metry.
Właściwości lecznicze i zastosowanie
Oman bogaty jest w związki czynne biologicznie. Zawiera inulinę, germakren, fitosterole (stigmasterol, β-sitosterol i jego glukozyd), związki poliacetylenowe, jak również alantopikrynę.
Słynie z wielu cennych właściwości leczniczych. Od niepamiętnych czasów roślina stosowana jest jako remedium na pasożyty wewnętrzne. Wskazaniem do spożycia omanu wielkiego są także zaburzenia czynnościowe żołądka i jelit na tle nerwowym. Dodatkowo roślina ułatwia zasypianie, polepsza samopoczucie.
Pomaga również w zwalczaniu grypy i przeziębień, dzięki swoim właściwościom wykrztuśnym – wspomaga ruchy rzęsek nabłonka oddechowego. Zioło wykazuje także właściwości żółciotwórcze i żółciopędne, usprawniając proces trawienia.
Oman wielki przynosi ulgę podczas chorób wątroby i pęcherzyka żółciowego. Cechuje się właściwościami przeciwwirusowymi, przeciwbakteryjnymi, przeciwgrzybicznymi.
Roślina wykazuje właściwości spazmolityczne (rozkurczające) na mięśnie gładkie, dlatego łagodzi bóle brzucha. Często stosowana jest także zewnętrznie w postaci maści na bolące miejsca ciała, np. po intensywnym treningu.
Największym wykorzystaniem cieszą się podziemne części rośliny, a więc korzeń i kłącza. Zbierane są w okresie jesiennym. Zebrane plony suszy się w temperaturze 40°C. Z tak przygotowanego surowca powstają preparaty lecznicze, najczęściej w postaci płynu doustnego, jak też balsamy czy kremy.
Oman ma również zastosowanie kulinarne. Świeży korzeń omanu bywa smażony w cukrze. Z rośliny przygotowywane są także konfitury.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Łopian mniejszy
- Pokrzywa zwyczajna
- Grążel drobny
- Melisa lekarska
- Ziele werbeny
- Naturalne produkty zapobiegające starzeniu się
- Co Biblia mówi na temat zdrowej diety i odżywiania?
- Los Wszechświata – co czeka nasz kosmos?
Źródła
- https://apteline.pl/encyklopedia-ziol/oman-wielki-wlasciwosci-lecznicze-dzialanie-i-zastosowanie
- https://www.doz.pl/ziola/z1526-oman_wielki
- https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Oman_wielki
© Źródło zdjęcia głównego: Canva.
