Ziele werbeny (Verbenae herba), znane też pod nazwą werbena pospolita (Verbena officinalis), to zioło wykorzystywane w medycynie ludowej od niepamiętnych czasów. Roślina ceniona jest za swój piękny wygląd, liczne właściwości lecznicze, jak również szeroki zakres wykorzystania.
Występowanie
Werbena pospolita jest rośliną, która powszechnie występuje na wielu kontynentach. W największych skupiskach rośnie na terenie Azji, Afryki, Europy, Ameryki Północnej i Środkowej.
Ziele występuje także w naszym kraju. Najczęściej werbenę spotkać można na nizinach, jak też na pogórzach.
Charakterystyka
Ziele pochodzi z rodziny werbenowatych. Jest to bylina, a dokładniej hemikryptofit. Oznacza to, że ziele jest rośliną naziemnopączkową. W związku z tym pąki, które znajdują się przy ziemi, umożliwiają werbenie odnawianie się. Ziele jest przystosowane do przetrwania zimy.
Okres kwitnienia trwa od czerwca do września. Na stałe miejsce ziele werbeny wysadza się w maju. Roślina preferuje do wzrostu suche zbocza, jak również miejsca ruderalne, kamieńce czy przydroża. Preferuje półcień bądź pełne słońce. Roślina nie toleruje cienia.
Cechą charakterystyczną werbeny jest miły, delikatny zapach.
Morfologia
Werbena pospolita osiąga od 20 do 70 cm wysokości. Łodyga jest wzniesiona, w górnej części silnie rozgałęziona, u dołu naga. Liście rośliny ułożone są względem siebie przeciwlegle, są karbowane, szorstkie w dotyku. W środkowej części łodygi liście są trójdzielne, u góry i na dole niepodzielne.
Kwiatostan rośliny jest wydłużony, luźny i cienki. Kielich posiada 4-5 ostrych ząbków, a korona kwiatu jest niezwykle drobna. Kolor kwiatów jest bladoliliowy, jednak może być także biały lub bladoróżowy.
Owoce mają postać rozłupków z podłużnymi żeberkami na zewnątrz.
Właściwości lecznicze i zastosowanie
Werbena pospolita zawiera glikozydy irydoidowe, jak również związki polifenolowe. Dzięki temu wykazuje liczne właściwości lecznicze, w tym między innymi działa przeciwzapalnie, ściągająco, jak również bakteriobójczo.
Bardzo często ziele werbeny wykorzystywane jest podczas leczenia infekcji górnych dróg oddechowych. Przede wszystkim traktowana jest jako surowiec wykrztuśny, pomagający w pozbyciu się zalegającej wydzieliny.
Ziele wykazuje także właściwości przeciwwirusowe oraz immunomodulujące.
Werbena pospolita wykorzystywana jest w medycynie i ziołolecznictwie. Roślina stosowana jest w produkcji tabletek, kropli na żołądek, jak i innych preparatów przeznaczonych do stosowania wewnętrznego i zewnętrznego.
Werbena znajduje również zastosowanie jako roślina ozdobna – wykorzystywana jest na kobierce kwiatowe, obwódki, rabaty, kwiaty cięte czy kwietniki na tarasy, balkony lub altany ogrodowe. Niejednokrotnie sadzona jest w ozdobnych donicach i skrzyniach.
Ciekawostka
Jedną z ciekawostek dotyczących werbeny pospolitej jest fakt, że była ona stosowana w czasach starożytnych przez Hipokratesa jako lek na niepłodność.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Prawoślaz lekarski
- Łopian mniejszy
- Zielona apteka: skarby natury w leczeniu zdrowia
- Smakowita uroda: jak zdrowa dieta sprawia, że jesteś piękna od A do Z (cz. 1.)
- Smakowita uroda: jak zdrowa dieta sprawia, że jesteś piękna od A do Z (cz. 2)
- Kosmiczny pluralizm, czyli historia idei kosmitów
Źródła
- https://www.bionorica.pl/zdrowie/rosliny-lecznicze/ziele-werbeny-verbenae-herba.html
- https://home.morele.net/ogrod-i-balkon/werbena-pospolita-uprawa-pielegnacja-wlasciwosci-lecznicze-jak-i-gdzie-hodowac-werbene/
- https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Werbena_pospolita
Zdjęcie główne. Werbana. © Źródło zdjęcia głównego: Canva.