Co jedzą myszy polne i domowe?

Myszy towarzyszą człowiekowi od zarania dziejów. Spotyka się je powszechnie nie tylko na polach czy łąkach. Nierzadko odwiedzają także domy i budynki gospodarcze w poszukiwaniu pożywienia. Te niewielkie gryzonie wykazują zdolność do szybkiego przystosowania się do życia w różnych warunkach środowiskowych. Umiejętność ta w znaczący sposób wpływa na ich dietę, która w zależności od okoliczności może ulegać różnym modyfikacjom. Czym zatem posilają się myszy oraz jakie są ich nawyki żywieniowe?

Myszy polne i domowe – czym się wyróżniają?

W skład rodziny myszowatych wchodzą rozmaite gryzonie. Do najpopularniejszych gatunków, które mają najczęstszą styczność z człowiekiem, należą myszy polne oraz myszy domowe. Jak wyglądają te zwierzęta i co je różni?

Mysz polna (Apodemus agrarius) często jest też określana mianem myszarki polnej. Zwierzątko to występuje pospolicie w niemal całej Europie Środkowo-Wschodniej oraz Azji. Przedstawicieli tego gatunku łatwo rozpoznać po rdzawobrązowym lub żółtobrązowym grzbiecie i ciemnej smudze biegnącej od głowy wzdłuż kręgosłupa aż do nasady ogona. Spód ciała myszarki ubarwiony jest na biało. Dorosła mysz polna zwykle osiąga długość od 12 do 20 cm, a jej ogon ma około 9 cm¹. 

Mysz domowa (Mus musculus) niegdyś występowała tylko w Europie, Azji oraz południowo-zachodniej Afryce. Obecnie uważa się ją za gatunek kosmopolityczny zasiedlający niemal wszystkie kontynenty oraz wyspy oceaniczne. Jej obecność stwierdzono nawet w stacjach naukowych na Antarktydzie². Grzbiet myszy domowej pokrywa szaro-brązowe futerko. Sierść na brzuchu jest natomiast znacznie jaśniejsza. Ciało Mus musculus wydziela charakterystyczny, nieprzyjemny zapach. Jest to woń moczu, którym samce znaczą teren³.

Co jedzą myszy polne – dzikie?

Bóg myszom – tak jak innym istotom żywym – zapewnił odpowiednie pożywienie. Jak to czytamy w Księdze Psalmów: Ty otwierasz swą rękę i wszystko, co żyje, nasycasz do woli (Ps 145, 16). Myszy polne w naturalnym środowisku są w stanie bez trudu dopasować swoją dietę do dostępnych zasobów pokarmowych. Dieta osobników żyjących w Polsce zazwyczaj zmienia się wraz z porami roku. W okresie wiosennym i jesiennym gryzonie te najczęściej żywią się nasionami i ziarnami zbóż, a także korzeniami roślin. Do ich ulubionych letnich przysmaków należą natomiast owoce, jagody, owady, dżdżownice i pająki. Myszom polnym zdarza się także polować na żaby. Nie stronią też od jedzenia padliny. W wygrzebanych w ziemi norach myszarek znajdują się specjalne spiżarnie, w których zwierzęta magazynują zapasy na chłodniejsze miesiące. Z reguły zgromadzonego pożywienia jest na tyle dużo, że myszarki nie są w stanie skonsumować całości przez zimę⁴.

Co jedzą myszy domowe?

Mysz domowa – podobnie jak myszarka polna – jest wszystkożerna. Osobniki przebywające na łąkach i polach jedzą głównie nasiona traw oraz owady. Dieta gryzoni żyjących w pobliżu siedzib ludzkich bazuje jednak przede wszystkim na zapasach zgromadzonych przez człowieka. Ssaki te preferują produkty o wysokiej zawartości tłuszczów i węglowodanów. Wśród nich można w pierwszej kolejności wymienić  ziarna zbóż (w tym przede wszystkim pszenicy i owsa), a także produkty zbożowe, takie jak makaron albo płatki owsiane. Myszy domowe chętnie jedzą także suszone owoce oraz orzechy i nasiona słonecznika. Do ich ulubionych przysmaków należą ponadto słodkie przekąski⁵. Nie gardzą także pokarmem zawierającym białko zwierzęce. Ich jadłospis może zatem składać się nie tylko z mięsa i ryb, ale także z jogurtów, serów czy jajek⁶.

Co istotne, myszy domowe, w przeciwieństwie do swoich polnych odpowiedniczek, nie wykazują tendencji do gromadzenia zapasów na zimę. Gryzonie te mogą też z powodzeniem żywić się tylko jednym rodzajem pokarmu (roślinnym albo mięsnym) przez całe życie. Często gryzą także niejadalne przedmioty, takie jak papier, książki albo materiały tekstylne. Pozyskane w ten sposób fragmenty wykorzystują później do budowy gniazd⁷.

Co jedzą małe myszy?

Nowonarodzone myszy początkowo żywią się tylko mlekiem matki. Samica karmi je w ten sposób przez 2-3 tygodnie. Później młode zostają odstawione od piersi i zaczynają żywić się nasionami zbóż, owocami oraz owadami⁸.

Dieta myszy hodowlanej – o czym należy pamiętać?

Myszy to nie tylko dziko żyjące gryzonie. Część osobników trzymana jest też przez ludzi jako zwierzęta hodowlane. Jak je żywić? Trzeba wiedzieć, że prawidłowo zbilansowana dieta myszy hodowlanej musi zawierać około 55% węglowodanów, ok. 20% białka i 5% tłuszczu⁹. W praktyce zwierzętom tym najlepiej jest podawać specjalną, granulowaną karmę bazującą głównie na nasionach zbóż i innych roślin. Menu myszki można też uzupełnić o niewielką ilość świeżych lub suszonych ziół oraz pokrojonych w plasterki warzyw (np. marchwi, ogórka, pietruszki, dyni) i owoców (np. jabłek, gruszek, bananów). Dobrym rozwiązaniem jest także wzbogacanie jadłospisu hodowanego zwierzątka o wysokiej jakości przysmaki kupione w sklepie zoologicznym. Mogą to być np. specjalne ciasteczka dla gryzoni⁹.

Warto pamiętać o konieczności zapewnienia zwierzęciu stałego dostępu do świeżego pokarmu oraz czystej wody, którą należy wymieniać codziennie. Istotne jest też regularne czyszczenie poidełek¹⁰.

Czy myszy mogą jeść ser?

Panuje powszechne przekonanie, że ser żółty jest ulubionym przysmakiem myszy. To jednak nie do końca prawda. Jak już wspomnieliśmy, spektrum jadłospisu gryzoni jest bardzo szerokie. Obejmuje ono także ser, który dla zwierząt stanowi źródło białka i wapnia. Jednak trzeba też mieć na uwadze, że wskazany specjał zawiera mnóstwo szkodliwego dla ssaków tłuszczu oraz soli. Dlatego też zaleca się unikanie zbyt częstego podawania myszom hodowlanym tego wyrobu. Najlepiej robić to sporadycznie i w niewielkich ilościach. Do karmienia myszy najlepiej nadają się twarde i niesolone produkty, takie jak cheddar albo edam¹¹.

Typowe zachowania żywieniowe myszy

Procesy metaboliczne u myszy przebiegają w bardzo szybkim tempie. Dlatego też większość dnia spędzają one na zdobywaniu pożywienia. W ciągu doby kilkadziesiąt razy odwiedzają miejsca żerowania. Za każdym razem pobierają niewielką ilość pokarmu, który trzymają w przednich łapkach w trakcie obgryzania. Jego teksturę badają przy użyciu wąsów¹².

Myszy wykazują się szczególną nieufnością wobec nowych źródeł pożywienia. Po spróbowaniu niewielkiej ilości takiego jedzenia odczekują kilka godzin. Jeśli po upływie tego czasu nie odczuwają żadnych niepokojących objawów, wówczas konsumują większą ilość tego pokarmu¹³.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:

• Zobacz, jakie są najbrzydsze zwierzęta na świecie
• Jaki jest największy dinozaur na świecie?
• Ile żyje patyczak, jak o nie dbać, co jedzą, ciekawostki
• Świnka morska jak kawał… bawołu!
• Zimnokrwiste dinozaury – tak czy nie?

Przypisy

1. Myszarka polna, Media Nauka, https://www.medianauka.pl/mysz-polna [dostęp: 02.04.2025].
2. Mysz domowa, Wikipedia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Mysz_domowa [dostęp: 02.04.2025].
3. Mysz domowa, Media Nauka, https://www.medianauka.pl/mysz-domowa [dostęp: 02.04.2025].
4. Myszarka polna, Wikipedia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Myszarka_polna [dostęp: 02.04.2025].
5. Co jedzą myszy? Poznaj dietę małych gryzoni, Oranges, 23.08.2023, https://oranges.pl/co-jedza-myszy [dostęp: 02.04.2025].
6. Co jedzą myszy, Ekologia.pl, https://www.ekologia.pl/srodowisko/co-jedza-myszy/ [dostęp: 02.04.2025].
7. Mysz domowa, Wikipedia, dz. cyt.
8. Tamże.
9. Co jedzą myszy, Ekologia.pl, dz. cyt.
10. Czym karmić swoją domową mysz i dlaczego nie serem, Czecho.pl, 29.10.2024, https://www.czecho.pl/wiadomosci/44807-czym-karmic-swoja-domowa-mysz-i-dlaczego-nie-serem [dostęp: 02.04.2025].
11. Co jedzą myszy, Ekologia.pl, dz. cyt.
12. Co jedzą myszy? Poznaj dietę małych gryzoni, Oranges, dz. cyt.
13. Tamże.

© Źródło zdjęcia głównego: Canva.