Ekspansja dna oceanicznego spowalnia – o czym to świadczy?

Zobacz również

Dno oceaniczne kryje w sobie mnóstwo tajemnic. Najnowsze badania ujawniają nam, że wbrew powszechnej opinii tempo ekspansji dna oceanicznego zmienia się w czasie – a konkretnie, spowalnia. Jakie siły za tym stoją?

Wszyscy poważni naukowcy są zgodni co do tego, że współczesne kontynenty tworzyły dawniej jeden wielki superkontynent, który nazwano Pangeą. W pewnym momencie ten superkontynent podzielił się na dwie części: Laurazję i Gondwanę. Wreszcie oba pomniejsze kontynenty podzieliły się, tworząc współczesne kontynenty. Na tym polega teoria wędrówki płyt tektonicznych, przy czym same płyty tektoniczne obejmują nie tylko lądy (kontynenty), ale również płyty oceaniczne.

Jedna z przykładowych linii podziału, w wyniku których powstały współczesne płyty tektoniczne, leży pośrodku Oceanu Atlantyckiego. Jest to tzw. Grzbiet Śródatlantycki. Jego szerokość miejscami sięga 1600 km i wznosi się ponad dno oceaniczne, które leży na wschód i zachód od niego. Grzbiet Śródatlantycki oddziela płytę północnoamerykańską od eurazjatyckiej, północnoamerykańską od afrykańskiej oraz południowoamerykańską od afrykańskiej.

Ryc. 1. Mapa hipsometryczna Oceanu Atlantyckiego i okolicznych kontynentów. Grzbiet Śródatlantycki jest widoczny jako jaśniejsza (błękitna) linia biegnąca pośrodku oceanu w kierunku północ-południe. © Źródło: NOAA.

Jak powstaje dno oceaniczne?

Grzbiet Śródatlantycki rozsuwa od siebie kontynenty w tempie około 1-10 cm na rok, w zależności od miejsca1. Innymi słowy, o tyle właśnie poszerza się dno oceaniczne. Dzieje się tak dlatego, że w sercu Grzbietu Śródatlantyckiego znajduje się tzw. strefa spreadingu. Jest to wąski obszar, z którego wydobywa się pochodząca z płaszcza magma, która następnie stygnie pod wpływem działania wód oceanu. W ten sposób ostygła magma zamienia się w twardą skałę, która tworzy nowe dno oceanu.

Cały proces spreadingu i ekspansji dna oceanicznego napędzają tzw. ruchy konwekcyjne wewnątrz płaszcza Ziemi. Poniżej Grzbietu Śródatlantyckiego ruchy te kierują magmę ku górze, a następnie poziomo w kierunku stref subdukcji (np. przy zachodniej linii brzegowej obu Ameryk), gdzie magma przesuwa się znów do dołu. Jednocześnie ruchy konwekcyjne ciągną za sobą płyty tektoniczne.

Ryc. 2. Przekrój przez grzbiet oceaniczny i strefę spreadingu. © Źródło: NASA.

Naukowcy: dno oceaniczne rozszerza się coraz wolniej

Odkąd trwają badania nad tektoniką płyt, naukowcy ewolucjoniści są zdania, że tempo ekspansji dna oceanicznego jest stosunkowo stałe. Tak miało być przez ostatnie 175 milionów lat, kiedy Pangea się rozpadła2. Jednak najnowsze badania przeczą temu poglądowi.

Naukowcy z Uniwersytetu Browna i Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara przyjrzeli się 18 różnym grzbietom oceanicznym na świecie, aby zbadać tempo ich przyrostu. Szybkość ekspansji dna oceanicznego wpływa bowiem na klimat, zwłaszcza na ilości gazów w atmosferze, które są produkowane m.in. przez wulkany3. Im większe tempo przyrostu dna oceanicznego, tym większa aktywność wulkaniczna.

Naukowcy przebadali skały dna oceanicznego i ich tzw. zapis magnetyczny, sięgający 19 milionów lat według datowania konwencjonalnego. Wyniki badań wykazały, że ekspansja dna oceanicznego spowolniła4. Spowolnienie miało rozpocząć się około 15-16 milionów lat temu. Od tego czasu do około 5-6 milionów lat temu i do dzisiaj tempo ekspansji dna oceanicznego miało spaść o około 35-40%5.

Co więcej, okazało się, że 5 milionów lat temu według skali ewolucyjnej subdukcja w pobliżu wyspy Borneo (Indonezja) całkowicie się zatrzymała. Naukowcy przyznali, że nie mają pojęcia, dlaczego tak się stało6.

Perspektywa biblijna

Świeccy naukowcy nie mają pojęcia, z czego dokładnie wynika spowalnianie ekspansji dna oceanicznego. Jednak to spowalnianie zostało przewidziane przez naukowców kreacjonistów, którzy wierzą, że superkontynent Pangea podzielił się na mniejsze kontynenty podczas biblijnego potopu7. Według Pisma Świętego potop trwał rok8. To oznaczałoby, że rozpad Pangei również trwał zaledwie jeden rok, a nie 175 milionów lat.

W 1993 roku kreacjonistyczny geofizyk John Baumgardner stworzył model, który pokazuje, że wbrew opinii ewolucjonistów katastrofalna tektonika płyt jest możliwa. Według tego modelu rozpad Pangei nastąpił katastrofalnie szybko podczas globalnego potopu9. To oznacza, że pod koniec potopu dryf kontynentów musiał gwałtownie zwolnić do obecnego tempa.

Model Baumgardnera, mimo że kreacjonistyczny, wciąż jest uważany przez naukowców za jeden z najlepszych modeli dryfu kontynentalnego. Najlepiej też tłumaczy, dlaczego doszło do spowolnienia ekspansji dna oceanicznego.


Przypisy

  1. Mid-Atlantic Ridge, Encyclopaedia Brittanica, https://www.britannica.com/place/Mid-Atlantic-Ridge
  2. Masterson A., Pangaea break-up fueled climate change, Cosmos, 13 listopada 2017, https://cosmosmagazine.com/earth/climate/pangaea-break-up-fuelled-early-climate-change/
  3. Ibid.
  4. Clarey T., Seafloor Spreading Matches Creation Predictions, Institute for Creation Research, 23 maja 2022, https://www.icr.org/article/subduction-predictions
  5. Seafloor spreading has been slowing down, Science Daily, 14 kwietnia 2022, https://www.sciencedaily.com/releases/2022/04/220414125055.htm
  6. Clarey T., op. cit.
  7. Wieland C., Batten D., Probing the earth’s deep places, “Creation”, 19(3), czerwiec 1997, s. 40-43, https://creation.com/probing-the-earths-deep-places
  8. Rdz 7,11; 8,13-14.
  9. Wieland C., Batten D., op. cit.

Zobacz również

Popularne artykuły

Czy wielki potop z Księgi Rodzaju miał miejsce?

Pierwsza księga Biblii stwierdza, że po niedawnym stworzeniu dokonanym przez Boga nastąpił zdumiewający ogólnoświatowy potop. W tym kontekście potop byłby odpowiedzialny za...

Węgiel – skąd się wziął?

„Możemy nazwać to czarnymi diamentami. Każdy kosz to siła i cywilizacja” – Ralph Waldo Emerson Nazwij to czarnym diamentem....

Alpejskie ofiolity: pozostałości zaginionego oceanu

W 1813 roku francuski geolog Alexandre Brongniart opublikował artykuł na temat mineralogicznej klasyfikacji skał1, w którym wprowadził nową nazwę „ofiolity” dla zestawu...
Skip to content