Podejmując temat edukacji seksualnej z dziećmi, ważna jest świadomość dwóch prawd na temat seksu, które możemy wywnioskować, czytając Pismo Święte: 1. Seks jest dobry, 2. Seks ma potężną siłę oddziaływania.
Potwierdzanie tych dwóch prawd jest istotne we wszystkich rozmowach z dzieckiem na temat seksu.
Bóg kształtując człowieka i obdarzając go seksualnością, miał dobre plany. On też dał wskazówki, aby poprowadzić człowieka w świecie pokus związanych z seksem. To ważne, aby dzieci zrozumiały, że Bóg dał seks człowiekowi w dobrym celu. Istotne jest również, aby rozumiały, jak mądrze radzić sobie z pokusami napotykanymi w sferze seksu.
Na czym polega edukacja seksualna na poszczególnych etapach rozwoju dziecka?
Podstawy edukacji seksualnej – wiek 0-2 lata
Od urodzenia dziecko potrzebuje być traktowane z szacunkiem, delikatnością, troską i miłością, również przy wszelkich zabiegach pielęgnacyjnych, przebieraniu, zmianie pieluchy, kąpieli. To daje dziecku przekaz, że jest kochane i szanowane. To istotna baza do dalszej edukacji seksualnej.
Rozpoczynanie rozmowy o seksualności – wiek 3-5 lat
Do 5-go roku życia dzieci przechodzą ogromne zmiany dotyczące zarówno ich mózgu jak i całego ciała. Gdy dzieci uczą się komunikacji werbalnej jest to dobry czas, aby zapoznać je z podstawami biblijnej koncepcji seksualności. Pamiętajmy, aby przekazane informacje były zwięzłe, proste i konkretne.
Po pierwsze, nauczmy dzieci, że mamy Stworzyciela i wszystko, co Bóg stworzył ma swój cel. Jest to niezbędna podstawa do dalszej nauki. Dzieci powinny być uczone, że Bóg stworzył świat i to, co go napełnia. Ta lekcja może być przeprowadzana w domu i w plenerze na szereg sposobów. Możemy obserwować przyrodę i zależności, jakie się w niej pojawiają, wskazując na cel dla wszystkiego, co stworzył i ustanowił Bóg, np. obieg wody w przyrodzie, zależności w lesie w poszczególnych porach roku, kwiaty, pszczoły, drzewa owocowe, śnieg itd.
Po drugie, wyjaśnijmy dzieciom, że Bóg nadał prawa swojemu stworzeniu. Boże prawa są dobre i uczą nas, jak żyć w zgodzie z Jego zamierzeniem. Nie są one bezwzględne, ale opierają się na Bożej mądrości. Możemy mówić o prawach rządzących przyrodą, grawitacji, ruchu Ziemi wyznaczającym pory doby, pory roku, itd.
Bóg nadał prawa naturalne, według których świat funkcjonuje, a ludziom dał również prawa moralne. Nadał człowiekowi 10 przykazań, które stanowią ochronę, abyśmy mogli być bezpieczni, ponieważ nas kocha i troszczy się o nas. Możemy zacząć omawiać stopniowo z dziećmi przykazania Boże, które zapisane są w 20. rozdziale Księgi Wyjścia oraz w 5. rozdziale Księgi Powtórzonego Prawa.
Po trzecie, nauczmy dzieci, że nasze ciała zostały stworzone przez Boga i są dobre. Psalmista mówi: „Wysławiam cię za to, że cudownie mnie stworzyłeś” (Ps 139,14). Nasze ciała są częścią Bożego stworzenia, które nazwał On „bardzo dobrym” (Rdz 1,31). Warto sięgać po książki, które pomogą dzieciom poznawać ludzki organizm i jego funkcjonowanie. Możemy zastanawiać się wspólnie z dziećmi do czego służą poszczególne części ciała, jak niezwykle są skonstruowane. Można rozmawiać z dziećmi o zmysłach, że są użyteczne i dane po to, aby nasze życie było przyjemne.
Mówiąc o tym, że Bóg nas stworzył, uczmy dzieci nazywać poszczególne części ciała. Mają one swoje poprawne nazwy, zatem używajmy tych określeń bez skrępowania, oczywiście przy małych dzieciach możemy również posługiwać się pewnymi zdrobnieniami, lecz warto także zacząć uczyć je poprawnych nazw. To ustanawia odpowiednie podejście w rodzinie do rozmawiania o ciele – również o intymnych częściach ciała, różnicach płciowych. Im czujemy się bardziej naturalnie i komfortowo rozmawiając na te tematy, gdy dzieci są małe, tym będzie to łatwiejsze, gdy podrosną.
Na tym etapie ważne jest również uczenie dzieci dbania o higienę, o swoje zdrowie, w nawiązaniu do Bożych zaleceń.
Wyjaśniajmy, że chronimy swoją prywatność i wykazujemy się skromnością, ponieważ nasze ciała są darem Bożym. Są one wyjątkowe, zaprojektowane przez Boga jako dobre, a intymne części ciała powinny być zasłonięte. Kiedy rozmawiamy o intymnych częściach ciała, uświadamiajmy dziecku, że nie pokazujemy ich innym ludziom nie dlatego, że są one złe, ale dlatego, że są wyjątkowe i cenne. Bóg dał je nam do szczególnych celów i jesteśmy zobowiązani, aby się o nie troszczyć w szczególny sposób. Dzieci pod koniec tego przedziału wiekowego powinny już samodzielnie się myć, chroniąc swoją prywatność. Gdy potrzebna jest dziecku pomoc, w miarę możliwości rodzic tej samej płci udziela jej dziecku w sytuacji nagości.
Nauczajmy dzieci, że nowe życie jest wspaniałe. Korzystajmy z okazji, gdy w otoczeniu jest kobieta w ciąży lub gdy wśród znajomych czy w rodzinie pojawia się dziecko, podkreślając to zdarzenie jako cud. Ludzkie ciało jest cenne, ponieważ jesteśmy stworzeni na obraz Boży. Jeśli chodzi o prokreację, unikajmy opowieści typu „bocian przynosi dziecko”, gdyż są to kłamstwa.
Nauczmy dzieci, że małżeństwo jest pięknym darem Bożym. Jeśli żyjemy w związkach małżeńskich, okazujmy sobie wzajemnie miłość i czułość, aby dzieci obserwując nas i dorastając, wiedziały, że małżeństwo jest Bożym błogosławieństwem. Niech słyszą, jak wyznajemy sobie nawzajem miłość i zwracamy się do siebie z troską i szacunkiem.
Mając dzieci w tak młodym wieku, musimy pamiętać, aby w komunikacji z nimi być zwięzłym, mówić językiem prostym i konkretnym. Na pytanie, skąd się biorą dzieci, najczęściej dzieciom w młodszym wieku wystarczy odpowiedź, że z brzuszka mamusi. Kiedy dziecko zapyta, jak powstają dzieci, opowiedzmy im, że mama ma bardzo maleńkie komórki jajowe w swoim ciele, tata plemniki i gdy one się połączą w odpowiednim momencie, wówczas w ciele mamy rozwija się dziecko. Taka informacja będzie wystarczająca dla zaspokojenia ciekawości i odpowiednia dla dzieci w wieku przedszkolnym. Nie potrzeba więcej i bardziej szczegółowych informacji w tym wieku.
W przypadku starszych dzieci zacznijmy od tych samych prawd, opisanych powyżej, będą one wspaniałą biblijną bazą do dalszych rozmów.
© Źródło zdjęcia głównego: Canva.