Żuk gnojowy (Geotrupes stercorarius) jest chrząszczem zaliczanym do rodziny gnojarzowatych (Geotrupidae). Reprezentuje podrodzinę Geotrupinae. To bardzo szeroko rozpowszechniony na terenie całej Europy owad.
Opis
Chrząszcz zazwyczaj dorasta do około 2,5 cm długości. Wyróżnia się ciemnym tułowiem, który niekiedy ma niebieskawy odcień. Żuka cechuje kompaktowa budowa ciała. Jego korpus lekko uwypukla się ku górze. Pokrywy skrzydłowe odznaczają się głęboko punktowanymi rzędami. Wysunięta do przodu głowa ma kształt zbliżony do łopatki. Krótkie czułki rozszerzają się na końcach, przybierając formę wachlarza. Odnóża samców pokryte są licznymi kolcami. Samice natomiast nie mają takich kolców.
Odżywianie i zachowanie
W skład diety żuka gnojowego wchodzą głównie odchody zwierząt roślinożernych. Owad zjada przede wszystkim kał koński. Żywi się także odchodami bydła oraz innych zwierząt. Jego pożywieniem nierzadko stają się również cząstki gnijących grzybów.
Dorosłe chrząszcze preferują obszary bogate w odpowiedni pokarm. Zazwyczaj zasiedlają one pastwiska, lasy, wrzosowiska oraz zbocza wzgórz. Wykazują się wzmożoną aktywnością po zapadnięciu zmroku. Często latają w pobliżu bydła lub wpadają do domów przez otwarte okno. Palące się w budynkach światło działa na nie przyciągająco.
Rozmnażanie
Okres godowy chrząszczy przypada na miesiące wiosenne. W tym czasie samce i samice nie tylko kopulują ze sobą. Zajmują się także wspólnie budową nor o głębokości około 0,5 metra. Z wykopanej w ziemi nory głównej zwykle odchodzą liczne odgałęzienia pełniące funkcję komór lęgowych. Tam samica umieszcza porcję odchodów i jajo, a następnie szczelnie zatyka wejście do dany komory ziemią.
Młode żuki gnojowe pozostają w fazie larwalnej przez całe lato. Niektóre z nich przepoczwarzają się jeszcze przed zimą. Później już jako dorosłe chrząszcze pozostają w norach aż do czasu nadejścia wiosny. Pozostałe osobniki natomiast przez całą zimę mają stadium larwalne. Przeobrażają się w dojrzałe żuki wraz z nadejściem pierwszych ciepłych dni.
Dorosłe chrząszcze w okresie letnim i wiosennym często latają wieczorami nad pastwiskami i łąkami. Są w stanie przemierzać spore odległości. Sztuczne światło powoduje u nich dezorientację. Ich tylne odnóża wydają dźwięki przypominające ćwierkanie.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Wieża Babel – świadectwa pozabiblijne
- Fukuipteryx prima – ptak, który podciął skrzydła naukowcom
- Więcej niż jeden kod genetyczny?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Geotrupes_stercorarius [dostęp: 17.10.2024]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Andrea massagli. Licencja: CC BY-SA 4.0.
