Blizna po usunięciu tatuażu – fizyczna czy psychiczna

Tatuaże, czyli trwałe napisy, rysunki i znaki wykonywane na skórze¹, mają długą historię, sięgającą czasów prehistorycznych, kiedy to pełniły głównie funkcje religijne i magiczne.

Tatuaże stosowano w starożytnym Egipcie, a także wśród europejskich ludów, takich jak Wikingowie, Słowianie, Germanie czy Galowie. Dla Greków i Rzymian tatuaż był jednak symbolem hańby, stosowanym wyłącznie do oznaczania szpiegów, niewolników i przestępców. W XX wieku tatuaże stały się popularne wśród subkultur – hipisów, muzyków i artystów – lecz z czasem przekształciły się w powszechną formę wyrażania siebie². Dziś są jednym z najpopularniejszych sposobów na autoekspresję i podkreślanie indywidualności. Ich rosnąca popularność budzi różnorodne refleksje na temat ich znaczenia i roli w społeczeństwie.

W latach 90. tatuaże zaczęły zdobywać popularność wśród różnych grup społecznych, niezależnie od poziomu wykształcenia, statusu materialnego czy płci. Na tę zmianę wpłynęła rosnąca obecność modyfikacji ciała w mediach oraz zwiększone przyzwolenie społeczne³. W Polsce w 2017 roku aż 8% osób miało tatuaż (CBOS), co pokazuje, że osoby z tatuażami stanowią coraz bardziej widoczną grupę w społeczeństwie⁴.

Tatuaże i ich wpływ na społeczne postrzeganie

Lokalizacja tatuażu na ciele ma kluczowe znaczenie, ponieważ może wpływać na przyszłość danej osoby, jej narażenie na stereotypy oraz doświadczenia marginalizacji i wykluczenia społecznego. Tatuaże umieszczone w widocznych miejscach, takich jak dłonie, szyja czy twarz, mogą prowadzić do sytuacji, w których osoby wytatuowane spotykają się z dyskryminacją, mimo że w Polsce tatuowanie staje się coraz powszechniejsze. Osoby z tatuażami w tych miejscach mogą doświadczać stygmatyzacji oraz trudności w znalezieniu pracy czy nawiązywaniu relacji społecznych.

Jednak nie tylko widoczne tatuaże mogą wpływać na postrzeganie. Ozdabianie miejsc intymnych, choć nie wiąże się z marginalizacją, może prowadzić do ich przedmiotowego traktowania. Ważny jest również kontekst wykonania tatuażu – chociaż profesjonalne salony oferują sterylne warunki, wciąż istnieje ryzyko wystąpienia powikłań, nawet w przypadku doświadczonych tatuatorów. Specjaliści, w tym pedagodzy i lekarze, podkreślają konieczność szybkiej reakcji na jakiekolwiek problemy skórne związane z tatuażami, aby zminimalizować ryzyko poważniejszych komplikacji zdrowotnych⁵.

Młodzi ludzie, którzy pragną wykonać tatuaż, często mają silne przekonanie o sensowności tego kroku, co sprawia, że trudno ich namówić do zmiany zdania. W wielu salonach tatuażu zasada dotycząca minimalnego wieku klientów, który wynosi 18 lat, nie zawsze jest przestrzegana. Nawet gdy tatuażysta odmówi, nieletni mogą zrealizować swój zamiar, korzystając z usług amatorów, którzy tworzą własne narzędzia do tatuowania.

Ważne jest, aby pedagodzy uświadamiali młodzież, że to trwała decyzja, która pozostanie z nimi na zawsze. Argumenty oparte na stereotypach mogą jedynie umocnić chęć posiadania tatuażu, dlatego warto dostosować rozmowę do konkretnej osoby. Niezwykle istotne jest, aby młodzi ludzie zrozumieli, że decyzję o tatuażu warto odłożyć, mając na uwadze możliwość zmiany gustów oraz rozwój osobisty. Młodzież często nie pojmuje, co oznacza trwałość, a zmieniające się upodobania mogą sprawić, że tatuaż straci swoje pierwotne znaczenie. Dodatkowym argumentem, który można przedstawić jest to, że zmiany w wyglądzie, takie jak wzrost czy waga, mogą wpłynąć na kształt i estetykę tatuażu. Tego rodzaju argumentacja może pomóc w przekonaniu młodych ludzi do odłożenia decyzji na później⁶.

Dlaczego ludzie chcą się tatuować

Ludzka skóra jest „pod wpływem” otoczenia, pełniąc zarówno funkcję ochronną, jak i pośrednicząc w przesyłaniu różnych sygnałów do układu nerwowego. Skóra jest kluczowa dla kształtowania tożsamości jednostki. Modyfikacje skóry, takie jak tatuaże, są formą niewerbalnej komunikacji, odzwierciedlając wewnętrzne konflikty lub napięcia z otaczającym światem. W tym kontekście tatuaż może być próbą wyrażenia indywidualności i podkreślenia swojej unikalności⁷.

Osoby z tatuażami często wykazują wyższe wyniki w takich cechach osobowości, jak ekstrawersja oraz poszukiwanie doświadczeń. Badania sugerują, że wytatuowani mogą silniej odczuwać potrzebę bycia wyjątkowymi i odróżniania się od tych, którzy nie decydują się na modyfikację ciała⁸. Ekstrawersja, jako jedna z głównych cech osobowości, często wiąże się z większą otwartością na nowe doświadczenia oraz chęcią wyrażania siebie w różnorodny sposób.

Tatuaże mogą również wskazywać na problemy psychologiczne, takie jak niedojrzałość emocjonalna, bunt czy kryzysy tożsamości. Decyzja o ich wykonaniu często wiąże się z niskim poczuciem własnej wartości, a niektórzy badacze sugerują, że tatuaż może działać jako mechanizm obronny w obliczu negatywnych emocji. Taki punkt widzenia wskazuje, że tatuaże są nie tylko formą ozdabiania ciała, ale także złożonymi manifestacjami psychologicznymi i emocjonalnymi⁹.

Ludzie często decydują się na ten krok wierząc, że poprawią one atrakcyjność ich ciała. To przekonanie jest związane z rosnącą modą na tatuaże, która nabrała znaczenia w ostatnich dekadach. Badania wskazują, że kobiety często tatuują się, aby podkreślić swoją kobiecość lub wyrazić bunt wobec norm społecznych¹⁰.

W przeszłości tatuaże były zazwyczaj subtelne i umieszczane w mniej widocznych miejscach ciała. Dziś natomiast są często odważniejsze i bardziej widoczne, co odzwierciedla zmiany w podejściu do mody i estetyki. Obecnie tatuaże stanowią nie tylko wyraz osobistych przekonań, ale także zmieniających się norm społecznych dotyczących wizerunku ciała.

Decyzja o zachowaniu tatuażu na całe życie bywa niełatwa, szczególnie gdy zmieniające się okoliczności życiowe, gusta lub wymagania zawodowe skłaniają wiele osób do jego usunięcia. Mimo że jest to możliwe dzięki nowoczesnym technikom, proces ten często niesie za sobą skutki uboczne, takie jak blizny fizyczne. Co więcej, ślad po usuniętym tatuażu może pozostać nie tylko na skórze – równie głęboka i bolesna może być blizna psychiczna, będąca efektem emocji związanych z tym doświadczeniem.

Dlaczego ludzie decydują się na usunięcie tatuażu

Decyzja o usunięciu tatuażu może wynikać z różnych osobistych powodów. Osoby mogą czuć niezadowolenie z efektu końcowego, pragnąć poprawić swoją samoocenę lub dążyć do uzyskania bardziej profesjonalnego wizerunku i większej wiarygodności. Czasami usunięcie tatuażu jest niezbędne ze względu na problemy zdrowotne, takie jak alergie lub powstawanie ziarniniaków.

Należy jednak pamiętać, że proces usuwania tatuażu może być kosztowny i wiązać się z ryzykiem. Możliwe niekorzystne efekty zabiegu obejmują niepełne usunięcie tatuażu oraz bliznowacenie. Te czynniki mogą znacząco wpływać na decyzję o podjęciu takiego kroku, ponieważ usunięcie nie jest prostym procesem i wymaga staranności oraz odpowiedniego nadzoru medycznego¹¹.

Naukowiec zajmujący się tematyką tatuaży pod kątem psychologicznym i społecznym, N. L. Gittleson, opisał tatuowanie jako „aktywność zbiorową podejmowaną w młodym wieku, której żałuje się po osiągnięciu dojrzałości”. Jego badania pokazują, że nawet do 50% osób z tatuażami wyraża żal związany z tą decyzją. Uczestnicy badań, którzy zdecydowali się na usunięcie tatuażu, robili to w okresie od 2 miesięcy do 48 lat po jego wykonaniu¹². Taki wynik nie jest zaskakujący, jeśli weźmiemy pod uwagę, że wiele tatuaży powstaje w młodym wieku, często pod wpływem impulsu. Ta tendencja do podejmowania decyzji o tatuowaniu bez głębszej refleksji może prowadzić do żalu w późniejszym etapie życia. Warto zatem rozważyć konsekwencje związane z trwałością tatuaży oraz ich znaczeniem w kontekście osobistej tożsamości.

Usunięcie tatuażu, pomimo licznych trudności, niesie ze sobą wiele korzyści. Negatywne postawy wobec trwałych modyfikacji ciała, zwłaszcza tych umiejscowionych na widocznych częściach ciała, mogą prowadzić do problemów społecznych i psychologicznych. Dlatego usunięcie tatuażu może stanowić skuteczne rozwiązanie. Osoby z wyraźnymi tatuażami często spotykają się z uprzedzeniami, co może utrudniać im zdobycie pracy oraz akceptację w społeczeństwie¹³.

Zatem, chociaż usunięcie tatuażu wiąże się z kosztami i możliwymi powikłaniami, korzyści wynikające z takiej decyzji, mogą znacznie przewyższać trudności. Ważne jest, aby każda osoba decydująca się na ten krok dokładnie rozważyła zarówno aspekty emocjonalne, jak i społeczne związane z tatuażami oraz ich usuwaniem.

Blizna fizyczna: efekt procesu usuwania tatuażu

Współczesna medycyna oferuje kilka metod usuwania tatuaży, z których najczęściej stosowaną i najbezpieczniejszą jest laser. Laser działa na zasadzie rozbijania cząsteczek barwnika pod skórą, które są następnie usuwane przez organizm¹⁴. Zabiegi laserowe, choć relatywnie bezpieczne, nie są obojętne dla skóry i mogą wywołać efekty uboczne, w tym:

1. Blizny – u niektórych osób, szczególnie o skórze skłonnej do bliznowacenia, po serii zabiegów mogą pojawić się blizny. Są one rezultatem intensywnej stymulacji laserem i naturalnej reakcji skóry na uszkodzenie.
2. Przebarwienia – w wyniku działania lasera na pigment skóry mogą wystąpić przebarwienia lub odbarwienia. Skóra może nabrać ciemniejszego lub jaśniejszego odcienia, szczególnie jeśli pacjent nie stosuje odpowiedniej ochrony przed słońcem.
3. Nierówna powierzchnia skóry – proces gojenia po zabiegu usuwania tatuażu może powodować, że skóra stanie się mniej gładka i elastyczna. U niektórych osób obszar po usuniętym tatuażu staje się nieco nierówny, co jest efektem naturalnego procesu regeneracji.

Blizna fizyczna po usunięciu tatuażu, choć nie jest zjawiskiem powszechnym, może mieć znaczący wpływ na komfort danej osoby i może stać się nowym wyzwaniem, szczególnie dla tych, którzy usuwają tatuaż ze względów estetycznych lub zawodowych.

Blizna psychiczna: emocje związane z usunięciem tatuażu

Tatuaż to nie tylko ozdoba ciała. Często pełni on funkcję symbolu, odzwierciedlając wspomnienia, wartości lub ważne osoby w życiu danego człowieka. W związku z tym decyzja o usunięciu tatuażu może prowadzić do silnego dyskomfortu emocjonalnego i poczucia żalu. Blizna psychiczna związana z usunięciem tatuażu dotyczy nie tylko emocji związanych z utratą symbolu, ale także różnych innych czynników.

Pierwszym z nich jest rozczarowanie. Proces usuwania tatuażu często jest długotrwały i kosztowny, a efekty mogą nie spełniać oczekiwań. Oczekiwania dotyczące końcowego rezultatu mogą znacznie odbiegać od rzeczywistości, co prowadzi do frustracji i poczucia straty. Osoby mogą czuć się zawiedzione, gdy po wielomiesięcznym lub wieloletnim wysiłku nie uzyskują wymarzonego efektu.

Kolejnym czynnikiem jest poczucie winy lub żalu. Dla wielu ludzi tatuaż oznacza określony etap życia lub ważne doświadczenie. Decyzja o jego usunięciu może generować uczucia utraty czegoś wartościowego, jak również obawę, że „zdradzili” wcześniejszą wersję siebie. Tego rodzaju emocje mogą być szczególnie intensywne w przypadkach, gdy tatuaż miał głębokie znaczenie osobiste lub duchowe.

Nie można również pominąć uczucia wstydu. Wiele osób decyduje się na usunięcie tatuażu w celu dostosowania się do oczekiwań społecznych lub wymagań w miejscu pracy. W takich sytuacjach mogą pojawić się uczucia, że musieli zrezygnować z części siebie, co prowadzi do emocjonalnego napięcia. Osoby te mogą zmagać się z wewnętrznym konfliktem, między pragnieniem bycia akceptowanym przez innych a pragnieniem pozostania wiernym sobie i swoim wyborom.

Dodatkowo, proces usuwania tatuażu może wiązać się z innymi problemami, takimi jak ból fizyczny związany z zabiegiem czy też obawy dotyczące trwałych śladów na skórze. Blizny lub inne zmiany na skórze mogą przypominać o przeszłości, co może prowadzić do kolejnych negatywnych emocji. Wszystkie te czynniki wskazują na złożoność decyzji dotyczących tatuaży oraz ich usuwania. Osoby przechodzące przez ten proces powinny być świadome, że emocjonalny wpływ związany z tatuażami jest znaczący i może wymagać wsparcia psychologicznego lub terapeutycznego.

Fizyczna i psychiczna blizna: jak sobie radzić?

Usunięcie tatuażu to proces, który może wywołać różnorodne reakcje emocjonalne oraz prowadzić do fizycznych i psychicznych blizn. Dla wielu osób tatuaż jest znakiem osobistym, łączącym ich z ważnymi momentami w życiu, co sprawia, że jego usunięcie może być nie tylko wyzwaniem technicznym, ale również emocjonalnym. Proces usuwania tatuażu jest wyzwaniem zarówno dla ciała, jak i dla psychiki. Oto kilka sposobów na złagodzenie skutków fizycznych i psychicznych, które mogą towarzyszyć temu doświadczeniu:

• Świadoma decyzja – zanim zdecydujemy się na usunięcie tatuażu, warto dokładnie przemyśleć swoje motywacje. Ważne jest, aby być świadomym, że proces usuwania może nie przynieść oczekiwanych efektów i trzeba będzie to zaakceptować.
• Konsultacja z profesjonalistą – wybór doświadczonego specjalisty w zakresie usuwania tatuaży może pomóc zminimalizować ryzyko pojawienia się blizn. Ekspert może również doradzić, jak dbać o skórę przed i po zabiegu, co może znacząco poprawić proces gojenia.
• Wsparcie psychologiczne – usunięcie tatuażu często wiąże się z silnymi emocjami. Dlatego warto rozważyć konsultację z terapeutą, który pomoże w radzeniu sobie z uczuciami, które mogą się pojawić w trakcie tego procesu.

Blizna po usunięciu tatuażu nie zawsze jest widoczna na skórze – często pozostaje ślad emocjonalny, wynikający z symboliki tatuażu lub procesu związanego z jego usunięciem. Świadomość tych potencjalnych skutków może pomóc w podjęciu bardziej przemyślanej decyzji i skutecznym radzeniu sobie z ewentualnymi konsekwencjami.

Rola wiary i duchowego wsparcia

Dla osób wierzących zmagania związane z usunięciem tatuażu mogą mieć także wymiar duchowy. W trudnych chwilach wiara w Boga i Jego miłość może być ogromnym źródłem wsparcia, dając poczucie, że niezależnie od wyglądu, decyzji czy etapów życia, każdy z nas jest wartościowy i akceptowany. Wiara może pomóc przetrwać nie tylko ból fizyczny, ale również emocjonalny, przypominając, że nasze doświadczenia – w tym także blizny, te widoczne i te ukryte – są częścią naszej drogi.

Oparcie w Bogu i świadomość Jego bezwarunkowej miłości mogą nadać nowy sens procesowi usuwania tatuażu. Może to być moment refleksji nad tym, co nas ukształtowało, i szansa na odnalezienie pokoju w związku z własnymi wyborami. To duchowe wsparcie przypomina, że wartość człowieka pozostaje niezmienna – zakorzeniona w akceptacji i miłości Stwórcy.

Natalia Tatarczuch
Socjolog&Coach

Polecamy również poniższe artykuły:

• Chrześcijanin a tatuaże – cz. 1: Czy tatuaż to grzech?
• Chrześcijanin a tatuaże – cz. 2: Znaczenie tatuażu według Biblii
• Czy joga może być niebezpieczna?

Przypisy

1. Hasło: tatuaż, w: Słownik języka polskiego PWN online: https://sjp.pwn.pl/szukaj/tatua%C5%BC.html [dostęp: 7.05.2025].
2. A. Cybulska, Moda na tatuaże, Komunikat z Badań nr 113, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa, 2017, s. 1.
3. D. Kjeldgaard, A. Bengtsson, Consuming the fashion tattoo, „Advances in Consumer Research”, 32, 2005, s. 172–177.
4. A. Cybulska, Moda na tatuaże, op. cit., s.2.
5. M. Snopek, Tatuowanie ciała w środowisku wolnościowym i więziennym – marginalizacja w kontekście społeczno-kulturowym, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia”, 35(3), 2022, s. 229.
6. Tamże.
7. G. B. Palermo, Tattooing and tattooed criminals, „Journal of Forensic Psychology Practice”, 4(1), 2004, s. 1-25.
8. V. Swami, J. Pietschnig, B. Bertl, I. W. Nader, S. Stieger, M. Voracek, Personality differences between tattooed and non-tattooed individuals, „Psychological Reports”, 111(1), 2012, s. 97-106.
9. R. F. Raspa, J. Cusack, Psychiatric implications of tattoos, „American Family Physician”, 41(5), 1990, s. 1481-1486.
10. M. Atkinson, Pretty in ink: conformity, resistance, and negotiation in women’s tattooing, „Sex Roles”, 47, 2002, s. 219-235.
11. S. Varma, S. W. Lanigan, Reasons for requesting laser removal of unwanted tattoos, „British Journal of Dermatology”, 140(3), 1999, s. 483-485.
12. Tamże.
13. W. K. Mallon, M. A. Russell, Clinical and forensic significance of tattoos, „Top Emergency Medicine”, 21, 1999, s. 21-29.
14. G. Kamińska-Winciorek, L. Brzezińska-Wcisło, Możliwość usuwania tatuaży kosmetycznych, „Dermatologia Estetyczna”, 8(1), 2006, 23-27.

© Źródło zdjęcia głównego: Canva.