Pudu południowy

Pudu południowy (Pudu puda) jest gatunkiem parzystnokopytnego ssaka zaliczanego do rodziny jeleniowatych (Cervidae). Jest to jedyny reprezentant rodzaju Pudu. Zwierzę zasiedla głównie obszar południowoamerykańskich lasów waldiwijskich, zlokalizowanych w południowych rejonach Chile oraz przylegających do nich częściach Argentyny. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje ten gatunek za zagrożony wyginięciem. Dlatego też znajduje się on na Czerwonej Liście przygotowanej przez tę organizację.

Opis

Pudu południowy wyróżnia się relatywnie niewielkimi rozmiarami ciała. To jeden z najmniejszych jeleni na świecie (mniejszy od niego jest tylko jego daleki krewny pudu północny będący przedstawicielem osobnego rodzaju Pudella). Dorosły osobnik zazwyczaj osiąga wysokość od 35 do 45 cm w kłębie. Jego waga natomiast z reguły oscyluje na poziomie od 6,4 do 13,4 kg.

Długość poroża tego gatunku zwykle wynosi około 9 cm. Z uwagi na lekko zakrzywiony do tyłu kształt wygląda ono jak poroże koziorożców. Zwykle trudno je dostrzec na pierwszy rzut oka. Pozostaje ono bowiem zakryte pod zlokalizowanymi na głowie zwierzęcia kępkami dłuższego futra. Pierwsze poroże pojawia się u młodego osobnika w wieku od 9 do 12 miesięcy. Jest ono systematycznie zrzucane i zastępowane nowym co roku na przełomie czerwca i lipca.

Sierść jelenia w okresie letnim wyróżnia się rudym ubarwieniem. Na zimę staje się ona natomiast ciemnobrązowa. Krótkie kończyny zwieńczone są niewielkimi kopytami.

Zasięg i siedlisko

Pudu południowy preferuje obszary leśne. Występuje zarówno w dziewiczych puszczach, jak i na terytoriach przekształconych na skutek działalności człowieka. Najczęściej przebywa na pokrytych bogatą szatą roślinną terenach. W takich miejscach łatwo może bowiem znaleźć najlepszy dla siebie pokarm. Jelenia z reguły spotyka się na wysokości do 1700 m n.p.m.

Naturalnym środowiskiem życia pudu południowego są lasy waldwijskie. Niektóre osobniki w poszukiwaniu pożywienia zapuszczają się także na tereny plantacji eukaliptusów. Szacuje się, że naturalny zasięg występowania przedstawicieli tego gatunku rozciąga się na terytorium o powierzchni około 20 tys. kilometrów kwadratowych.

Różnorodność genetyczna

Pudu południowy, żyje w rozproszonych populacjach, których reprezentanci różnią się między sobą pod względem genetycznym. O występowaniu rozrodczej izolacji wśród tych zwierząt świadczy niewielki przepływ genów pomiędzy poszczególnymi populacjami. Przypuszcza się, że mieszkające na odciętej od kontynentu południowoamerykańskiego wyspie Chiloé osobniki mogą reprezentować osobny podgatunek pudu.

Izolacja rozrodcza i związane z nią ograniczenie przepływu genów w dłuższej perspektywie czasowej może stanowić ogromne zagrożenie dla pudu południowego. Osobniki pochodzące często od blisko spokrewnionych ze sobą rodziców są bowiem bardziej podatne na różnego rodzaju choroby o podłożu genetycznym. Ponadto jeśli liczebność danego stada drastycznie się zmniejszy, spadek różnorodności genetycznej może okazać się nieodwracalny z powodu braku możliwości wymiany genów z pobliskimi populacjami.

Rozmnażanie

Samice stają się zdolne do rozrodu najczęściej w wieku od 1 do 1,5 roku. Samce natomiast osiągają dojrzałość płciową po ukończeniu 2 lub 3 roku życia. Okres godowy u pudu południowego przypada na przełom marca i kwietnia. Osobniki płci męskiej zalecają się do swoich partnerek poprzez składanie przed nimi pokłonów, w trakcie których dotykają brzuchem ziemi. Ciąża trwa około 6,5 miesiąca. Młode jelenie najczęściej przychodzą na świat w listopadzie lub grudniu. Matki karmi je mlekiem przez około 2 miesiące. Jednak już 12-dniowe pudu są w stanie przyjmować stały pokarm.

Pudu południowe najczęściej żerują po zapadnięciu zmroku. Swoje terytorium oznaczają kałem.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:

• Sandacz pospolity – sandacz
• Szkaradnica – synanceja
• Chińskie piktogramy przedstawiają historię z Księgi Rodzaju
• Dlaczego starożytne kalendarze liczyły 360 dni?
• Czy budowniczy Stonehenge znali rok przestępny?

Źródło

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Southern_pudu [dostęp: 23.10.2024]

© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor:  Jaime E. Jimenez. Licencja: CC BY-SA 3.0.