Hiena pręgowana (Hyaena hyaena) to gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny hien (Hyaeninae) w obrębie rodziny hienowatych (Hyaenidae). Występuje w Afryce Północnej i Wschodniej, a także na Bliskim Wschodzie, w regionie Kaukazu, Azji Środkowej oraz na subkontynencie indyjskim. Jest jedynym żyjącym przedstawicielem rodzaju Hyaena. Przez IUCN uznana została za gatunek zagrożony wyginięciem. Liczba dorosłych osobników szacowana jest na mniej niż 10 tysięcy. Populacja maleje z powodu celowych i przypadkowych prześladowań oraz spadku dostępności pożywienia. Wszystko to może prowadzić do zmniejszenia się liczebności tych zwierząt o kolejne 10% w ciągu najbliższych trzech pokoleń.
Hiena pręgowana to najmniejsza z hien. Choć żywi się głównie padliną, duże osobniki potrafią polować. W przeszłości odnotowano także ataki na ludzi. Jest to zwierzę monogamiczne. Rodzice wspólnie opiekują się potomstwem. Ssaki te aktywne są głównie nocą. Ze swoich kryjówek wychodzą dopiero po zapadnięciu całkowitej ciemności. Wracają do nich przed świtem. Choć czasem w obliczu zagrożenia udają martwe, potrafią bronić się przed większymi drapieżnikami.
Zwierzęta te odkrywają ważną rolę w folklorze Bliskiego Wschodu i Azji. Poza tym hiena pręgowana jest narodowym zwierzęciem Libanu.
Opis
Hiena pręgowana ma dość masywny, ale krótki tułów oraz długie nogi. Jej tylne kończyny są wyraźnie krótsze niż przednie. Sprawia to, że grzbiet opada w dół. Nogi są stosunkowo cienkie i słabe. Szyja jest gruba, długa i w dużej mierze nieruchoma, a głowa ciężka, z mocno skróconym pyskiem. Małe oczy kontrastują z dużymi, szerokimi i ostro zakończonymi uszami, które osadzone są wysoko na głowie. Jak u wszystkich hien, łapy hieny pręgowanej mają masywne opuszki. Pazury są tępe, lecz silne. Krótki ogon nie sięga poniżej ścięgna Achillesa. Samice mają czasowo zmaskulinizowane genitalia, choć brak im powiększonej łechtaczki i fałszywego worka mosznowego, które występują u hien cętkowanych. Hiena pręgowana ma trzy pary sutków.
Dorosłe osobniki mogą ważyć od 22 do 55 kg. Długość ciała waha się od 85 do 130 cm, nie licząc ogona o długości od 25 do 40 cm. Wysokość w kłębie wynosi od 60 do 80 cm. Samce mają dużą kieszeń z nagą skórą w okolicy odbytu, do której uchodzą gruczoły analne. Podczas ataku hiena pręgowana może wywinąć odbytnicę i spryskać przeciwnika silnie pachnącą wydzieliną z gruczołów. Mimo słabego wzroku i słuchu, zwierzę to posiada doskonały węch.
Sierść
Futra hieny pręgowanej jest niezwykle długie i jednolite. Wzdłuż grzbietu, od potylicy aż po nasadę ogona, ciągnie się bujna grzywa utworzona z twardych, długich włosów. Na ogół sierść jest szorstka i kolczasta. Jej struktura zmienia się jednak w zależności od pory roku. Zimą futro staje się gęste, miękkie i ma dobrze rozwinięte podszycie. Włosy ochronne mają długość od 50 do 75 mm na bokach, 150–225 mm na grzywie oraz 150 mm na ogonie. Latem sierść jest znacznie krótsza i szersza, a podszycie zanika.
Zimą futro przyjmuje brudnobrązowy lub szary odcień. Włosy grzywy mają jasnoszare lub białe nasady, a czarne lub ciemnobrązowe końcówki. Pysk jest ciemny, w odcieniach szaro-brązowym lub czarnym. Górna część głowy oraz policzki mają jaśniejszy kolor. Uszy są niemal czarne. Na przedniej części szyi widnieje duża czarna plama, oddzielona od podbródka jasną strefą. Wewnętrzna i zewnętrzna powierzchnia przednich nóg pokryta jest drobnymi ciemnymi plamkami i poprzecznymi pasami. Po bokach ciała znajdują się cztery nieostre ciemne pionowe paski i rzędy rozmytych plam. Zewnętrzna część ud zdobiona jest 3-4 wyraźnymi pionowymi lub ukośnymi ciemnymi pasami, które przechodzą w poprzeczne paski w dolnej części nóg. Końcówka ogona jest czarna z białym podszyciem.
Zachowanie
Hiena pręgowana to głównie nocny drapieżnik, który opuszcza swoją kryjówkę dopiero po zapadnięciu całkowitej ciemności. Wraca do niej przed wschodem słońca. Zazwyczaj prowadzi samotny tryb życia lub żyje w parach, choć w Libii spotyka się grupy liczące do siedmiu osobników. Zwierzęta te nie są szczególnie terytorialne, a ich zasięgi często się pokrywają. Na przykład, w Serengeti występują na obszarach od 44 do 72 km², podczas gdy w Negewie ich zasięg oszacowano na 61 km².
Hieny pręgowane zaznaczają teren, używając w tym celu wydzieliny z worka odbytowego. Pozostawiają ją na trawie, kamieniach, pniach drzew i innych przedmiotach. Podczas konfrontacji stroszą się i unoszą czarną plamę na grzbiecie, by zasygnalizować zagrożenie. W trakcie walki atakują głównie gardło i nogi przeciwnika. Przy powitaniu hieny liżą się w okolicy grzbietu, obwąchują swoje nosy, wysuwają worek odbytowy lub dotykają łapami swoich gardeł. Hiena pręgowana jest mniej wokalna od hieny cętkowanej. Jej odgłosy ograniczają się do chichotu i wycia.
Rozmnażanie
Hiena pręgowana to zwierzę monogamiczne. Samiec zakłada norę i pomaga samicy w wychowaniu młodych. Okres godowy zależy od lokalizacji – w Transkaukazji hieny te rozmnażają się w styczniu i lutym, a na południowym wschodzie Turkmenistanu w październiku i listopadzie. W warunkach hodowlanych okres rozrodczy nie jest uzależniony od pory roku. Kopulacja może mieć miejsce o każdej porze dnia. W jej trakcie samiec chwyta skórę na karku samicy.
Ciąża trwa 90–91 dni. Młode hieny rodzą się z charakterystycznym umaszczeniem, zamkniętymi oczami i małymi uszami. Odróżnia je to od niemal w pełni rozwiniętych młodych hien cętkowanych, które rodzą się z czarnym futrem. Oczy otwierają się po 7–8 dniach, a po miesiącu młode opuszczają norę. Odstawienie od piersi matki następuje w wieku 2 miesięcy. Od tego momentu oboje rodzice karmią potomstwo. Jesienią młode osiągają połowę wielkości dorosłych. W naturze hiena pręgowana może dożyć 12 lat, natomiast w niewoli 23 lat.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Ruchy tektoniczne – czym są i jak kształtują nasz świat? Co czeka na nas w przyszłości?
- Kataklizm na Górze St. Helens świadczy o potopie
- Potop czy lokalna powódź?
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Striped_hyena [dostęp: 7.10.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: User: Rigelus. Licencja: CC BY-SA 4.0.