Garbogrzbiet chiński, znany także jako delfin garbaty, sotalia chińska (Sousa chinensis), to gatunek delfina, który zasiedla przybrzeżne wody wschodniego Oceanu Indyjskiego oraz zachodniego Oceanu Spokojnego.
Opis
Dorosłe garbogrzbiety chińskie mogą mieć szare, białe lub różowe ubarwienie. Co ciekawe, kolor różowy nie wynika z pigmentacji ciała, tylko z nadmiernie rozwiniętych naczyń krwionośnych, które pomagają sotaliom chińskim w termoregulacji.
Długość dorosłego delfina garbatego waha się od 2 do 3,5 m, a waga od 150 do 230 kg. Noworodki mierzą około 1 m. Badania zębów sugerują, że mogą żyć nawet do 40 lat.
Młode delfiny po urodzeniu mają ciemnoszary lub czarny kolor, z biegiem czasu ich ubarwienie staje się bardziej łaciate.
Sotalie chińskie żywią się rybami i mięczakami.
Zachowanie
Sotalie chińskie zazwyczaj żyją w małych grupach, liczących mniej niż dziesięć osobników. Polują razem, korzystając z echolokacji. Dorosłe delfiny garbate wynurzają się na powierzchnię wody, aby oddychać przez 20-30 sekund, a następnie nurkują na od dwóch do maksymalnie ośmiu minut. Przeciętnie znajdują się pod wodą około 4 minuty.
Młode delfiny, które mają mniejsze płuca, wypływają na powierzchnię znacznie częściej i krócej pozostają pod wodą.
Dzięki parze wystających oczu mogą dobrze widzieć zarówno w powietrzu, jak i pod wodą.
Rozmnażanie
Samice delfinów osiągają dojrzałość płciową w wieku około dziesięciu, a samce około trzynastu lat. Zwykle parują się od końca lata do jesieni.
Młode rodzą się po okresie ciąży, która trwa jedenaście miesięcy. Matka opiekuje się młodym delfinem do momentu, gdy ten będzie mógł samodzielnie zacząć zdobywać pokarm, co zazwyczaj następuje w 3-4 lata po narodzinach.
Zagrożenia
Niebezpieczeństwem dla garbogrzbietów chińskich jest utrata siedlisk, zanieczyszczenie wód, rozwój wybrzeży, nadmierny połów i wzrastający ruch morski. W 2015 roku został sklasyfikowany jako „narażony na wyginięcie”
Zanieczyszczenie plastikiem
Sotalie chińskie są szczególnie narażone na działanie zanieczyszczeń organicznych, ponieważ żyją w płytkich wodach przybrzeżnych, które często są najbardziej dotknięte działalnością ludzką.
Spożycie plastiku powoduje poważne problemy zdrowotne u ssaków morskich, w tym zwiększoną podatność na różne choroby oraz toksyczność reprodukcyjną i rozwojową.
Zanieczyszczenie plastikiem może także zakłócać echolokację delfinów garbatych, która jest kluczowym zmysłem, służącym do nawigacji oraz lokalizacji ofiar i drapieżników.
Rozmieszczenie
Sotalie chińskie zamieszkują głównie wody wokół północnego i południowego Lantau, wysp Soko oraz Peng Chau. Działalność związana z obserwacją delfinów regulowana jest przez Kodeks postępowania w wodach Hongkongu.
W grudniu 2023 roku Marine Conservation Cambodia oszacowała, że w regionie Kampot i Koh Kong w Kambodży żyje od 100 do 200 delfinów garbatych.
Delfin garbaty tajwański
Delfin garbaty tajwański (S. c. taiwanensis) to podgatunek delfina garbatego chińskiego, który występuje we wschodniej cieśninie Tajwańskiej. Po raz pierwszy odkryto go w wodach wzdłuż zachodniego wybrzeża Tajwanu w 2002 roku.
Badanie z 2008 roku ujawniło, że populacja delfinów garbatych tajwańskich, zajmująca obszar około 500 km² wzdłuż centralnego zachodniego wybrzeża Tajwanu, jest genetycznie odrębna od innych populacji.
Najnowsze dane z 2012 roku wskazują, że pozostały już tylko 62 osobniki tego podgatunku.
Od 2018 roku jest klasyfikowany przez NOAA Fisheries jako gatunek zagrożony na mocy Ustawy o Gatunkach Zagrożonych.
Ochrona
Garbogrzbiet chiński figuruje w Załączniku II. Konwencji o Ochronie Wędrownych Gatunków Dzikich Zwierząt.
W latach 2003–2013 liczba tych delfinów w zatoce wokół Hongkongu spadła ze 159 do zaledwie 61 osobników, co stanowi spadek o 60% w ostatniej dekadzie.
Populacja sotalii chińskich nadal jest zagrożona z powodu zanieczyszczania wód morskich, kolizji osobników z jednostkami pływającymi, nadmiernego rozwoju rybołówstwa oraz zanieczyszczenia hałasem podwodnym.
Oprócz naturalnej podatności na zakłócenia spowodowane działalnością człowieka, także takie czynniki jak: późna dojrzałość płciowa delfina garbatego, zmniejszona płodność, obniżona przeżywalność młodych oraz długie przerwy między porodami znacznie ograniczają ich zdolność do radzenia sobie z podwyższonymi wskaźnikami śmiertelności.
W ostatnich latach Tajwan stworzył największy w regionie rezerwat dla delfinów garbatych, który rozciąga się od powiatu Miaoli do Jiayi.
Garbogrzbiet chiński jest również objęty Protokołem Ustaleń w Sprawie Ochrony Waleni i ich Siedlisk w Regionie Wysp Pacyfiku.
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Indo-Pacific_humpback_dolphin [dostęp: 27.09.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: takoradee. Licencja: CC BY 2.5.
