Gąbki wapienne (gromada Calcarea), należące do typu gąbek (Porifera), cechują się szkieletem zbudowanym z igieł wapiennych, które mogą być z kalcytu o wysokiej zawartości magnezu lub aragonitu. U większości gatunków igły mają trójpromienną strukturę, choć niektóre posiadają igły z dwoma lub czterema punktami. W przeciwieństwie do innych gąbek, gąbki wapienne nie mają mikroskler, czyli drobnych igiełek wzmacniających ciało, a ich igły mineralizują się od zewnątrz do wewnątrz.
Biologia
Wszystkie gąbki wapienne żyją w morzach i są szeroko rozprzestrzenione, ale najczęściej występują w płytkich, tropikalnych wodach. Jak inne z tego gatunku, gąbki wapienne są osiadłymi filtratorami. W tej klasie można spotkać wszystkie trzy typy budowy ciała gąbek: askonoidalny, sykonoidalny i leukonoidalny. Zazwyczaj są niewielkie, mierzące poniżej 10 cm wysokości, i mają stonowane barwy, choć są również znane gatunki o jaskrawym ubarwieniu.
Ich kształty mogą się różnić od symetrycznych dzbankowatych form po kolonie cienkich rurek lub nieregularnych masywnych struktur. Szkielet tych gąbek może mieć strukturę siatki lub plastra miodu z łączących się igiełek. Niektóre wymarłe gatunki miały skostniały szkielet, w którym igły były zlepione stałym kalcytem.
Gąbki wapienne są wyłącznie żyworodne.
Klasyfikacja
Spośród około 15.000 znanych gatunków gąbek tylko około 400 to gąbki wapienne. W przeszłości nazywano je Calcispongiae, ale dziś bardziej popularna jest nazwa Calcarea.
Niektóre badania molekularne sugerują, że gąbki wapienne mogą być bardziej spokrewnione z innymi zwierzętami niż z pozostałymi gąbkami, co mogłoby zmienić klasyfikację gąbek (Porifera). Gąbki wapienne mogą być bliżej spokrewnione z tkankowacami niż z innymi gąbkami. Inne badania wskazują na ich pokrewieństwo z żebropławami (Ctenophora). Mimo to wielu naukowców kwestionuje parafiletyczność gąbek, argumentując, że badania genetyczne są niekompletne i niezgodne z unikalnymi cechami anatomicznymi współczesnych gąbek.
Calcarea dzielą się na dwie podgromady: Calcinea i Calcaronea, różniące się orientacją igiełek, strukturą tkanek miękkich oraz cechami rozwojowymi. Na przykład, Calcinea rozwijają się z parenchymelli, podczas gdy Calcaronea rozwijają się z amfiblastuli.
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Calcareous_sponge [dostęp: 03.09.2024].
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Parent Géry.. Licencja: CC BY-SA 3.0.
