Zebra stepowa

Zobacz również

Zebra stepowa (Equus quagga) to gatunek ssaka z rodziny koniowatych, najliczniejszy gatunek zebry. Często można ją spotkać w ogrodach zoologicznych, w tym również w Polsce. Uznawana jest za gatunek bliski zagrożenia wyginięciem.

Taksonomia

Zebra stepowa została formalnie sklasyfikowana przez brytyjskiego zoologa Johna Edwarda Graya w 1824 roku jako Equus burchellii. Po tym, jak w XXI wieku odkryto, że kwagga, opisana przez Pietera Boddaerta w 1785 roku, jest w rzeczywistości tym samym gatunkiem, została przeklasyfikowana na Equus quagga.

Opis

Zebra stepowa osiąga wysokość 127–140 cm w kłębie. Długość ciała (bez ogona) wynosi 217–246 cm, a ogon mierzy 47–56,5 cm. Samce ważą od 220 do 322 kg, podczas gdy samice są lżejsze i ważą od 175 do 250 kg. Zebra stepowa ma krępą sylwetkę, stosunkowo krótkie nogi oraz czaszkę o wypukłym czole i lekko wklęsłym profilu nosa.

Samce posiadają grubsze szyje niż samice. Uszy są wzniesione, z zaokrąglonymi końcami – krótsze niż u zebry górskiej, ale węższe niż u zebry Grevy’ego. Zwierzę to ma stojącą grzywę biegnącą wzdłuż szyi oraz pęk włosów na końcu ogona. Długość włosia na ciele wynosi 9,4 ± 4 mm.

Zebra stepowa ma charakterystyczne, czarno-białe pręgi. Na przedniej części ciała są one pionowe, a czym bliżej zadu stają się bardziej poziome. Nowo narodzone źrebięta mają brązowo-białą sierść, która ciemnieje wraz z wiekiem.

Występowanie i zwyczaje

Zasięg występowania zebry stepowej rozciąga się od południowego Sudanu i południowej Etiopii, przez wschodnią Afrykę, aż po Zambię, Mozambik i Malawi. Następnie obejmuje większość krajów południowej Afryki. Nie dociera jednak do Sahary. Zwierzęta te preferują bezdrzewne sawanny i trawiaste tereny. Można je jednak spotkać w różnych strefach klimatycznych, zarówno tropikalnych, jak i umiarkowanych. Unikają pustyń, gęstych lasów deszczowych oraz trwałych terenów podmokłych. Zazwyczaj wybierają lasy akacjowe zamiast tych z dominacją roślin z rodzaju Commiphora. Są uzależnione od dostępu do wody, dlatego preferują bardziej wilgotne siedliska niż inne afrykańskie koniowate. Rzadko oddalają się o więcej niż 10–12 km od źródła wody. Można je spotkać na wysokościach od poziomu morza do 1300 metrów n.p.m. na zboczach góry Kenia.

Dieta

Zebry stepowe żywią się głównie trawą. Ich ulubionymi gatunkami są Themeda triandra, Cynodon dactylon, Eragrostis superba oraz Cenchrus ciliaris. W porze suchej przeszukują teren w poszukiwaniu bulw i kłączy. Potrafią także żerować na przypalonych przez słońce roślinach, takich jak Colophospermum mopane i Pterocarpus rotundifolius, spożywając zarówno liście, jak i gałązki.

Chociaż układ pokarmowy zebry jest mniej efektywny niż przeżuwaczy, trawią pokarm dwa razy szybciej. Sprawia to, że nie są tak wybredne przy wyborze pożywienia. Zwierzę to jest pionierem w wypasie. Przygotowuje teren dla bardziej wyspecjalizowanych roślinożerców, takich jak gnu pręgowane czy gazele Thomsona.

Głównymi drapieżnikami zebry stepowej są lwy i hieny cętkowane. Lwy najczęściej polują na samotne osobniki, zazwyczaj starszych samców. Hieny z kolei ścigają jedną zebrę, izolując ją od stada. Często atakują samice lub źrebięta. Na zwierzęta te polują także krokodyle nilowe. Rzadziej spotykanymi drapieżnikami są lamparty, gepardy i dzikie psy afrykańskie, które najczęściej atakują młode. W obecności lwa zebry pozostają czujne i formują półokrąg w odległości od 50 do 100 metrów od drapieżnika. Ogier z haremu czasem podejmuje próbę odstraszenia agresora pozornymi atakami. W razie zagrożenia dorosła zebra może uciekać z prędkością 60–70 km/h. Podczas ataków hien lub dzikich psów, zwierzęta trzymają się blisko siebie i współpracują, aby chronić źrebięta.

Zachowanie

Zebry stepowe są zwierzętami wędrownymi i nieterytorialnymi. Obszary ich bytowania wahają się od 30 do 600 km², w zależności od regionu. Zwierzęta te są najbardziej aktywne w ciągu dnia. Większość czasu spędzają na żerowaniu. W nocy ich aktywność jest ograniczona do minimum. O tej porze zazwyczaj odpoczywają lub śpią. Jeden osobnik pełni straż nad resztą stada.

Rozmnażanie

Ogier kopuluje ze wszystkimi klaczami w swoim haremie. Samce wykazują tzw. reakcję flehmen. Unoszą górną wargę, aby sprawdzić receptywność samicy na podstawie zapachu jej moczu. Samica sygnalizuje gotowość do kopulacji przez rozstawienie nóg i uniesienie ogona. Ciąża u zebry stepowej trwa około roku. Klacze mogą rodzić jedno źrebię co dwanaście miesięcy, a szczyt narodzin przypada na porę deszczową. Nowo narodzone źrebię waży 30–35 kg.

Źrebię jest w stanie stanąć na nogi niemal natychmiast po urodzeniu. Trawę zaczyna jeść w ciągu pierwszego tygodnia. Na początku matka pilnie strzeże swojego potomka przed innymi członkami stada. Z czasem jednak wszyscy członkowie grupy nawiązują więzi ze źrebięciem. W stadzie młode zebry mają taki sam status jak ich matki. Ogier jest zazwyczaj nietolerancyjny wobec źrebiąt, które nie są jego potomkami.

Źrebię zostaje odstawione od piersi matki w wieku około jedenastu miesięcy, choć może ssać dłużej. Samice osiągają dojrzałość płciową przed ukończeniem trzech lat, a samce dopiero po pięciu lub sześciu. Młode ogiery opuszczają swoje grupy rodzinne, gdy ich relacja z matką słabnie. Zazwyczaj ma to miejsce po narodzinach kolejnego potomka. Szukają wówczas towarzystwa innych młodych samców. Młode klacze mogą pozostać w haremie, dopóki nie zostaną „porwane” przez innego ogiera. Zebry stepowe na wolności żyją średnio 25 lat.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:


Źródło

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Plains_zebra [dostęp: 2.10.2024].

© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Joachim Huber. Licencja: CC BY-SA 2.0.

Jeśli podzielasz naszą misję i chciałbyś wesprzeć nasze działania, możesz to zrobić:

Z góry dziękujemy za okazaną nam pomoc!

Zobacz również

Popularne artykuły

Skip to content
facebook facebook facebook
x Chcę pomócChcę pomóc