Leszcz

Leszcz (Abramis brama) jest gatunkiem słodkowodnej ryby zaliczanej do rodziny karpiowatych (Cyprinidae). Obecnie uznaje się go za jedynego przedstawiciela rodzaju Abramis. To ryba o dość dużym znaczeniu gospodarczym. Może być ona odławiana przez wędkarzy po zakończeniu okresu tarła. Sezon wędkarski w Polsce trwa z reguły od czerwca do września. Dorosłe osobniki łowione są przy użyciu metody gruntowej oraz spławika na dnie.

Zasięg i siedlisko

Leszcze zasiedlają rzeki i zbiorniki słodkowodne na terenie Europy. Ich liczne populacje obserwuje się zwłaszcza na obszarach położonych na północ od Alp i Pirenejów, a także na Półwyspie Bałkańskim. Żyją w ciekach i akwenach wodnych aż do granic Morza Kaspijskiego, Morza Czarnego oraz Jeziora Aralskiego. Ryby najczęściej można spotkać w stawach, jeziorach oraz kanałach. Zasiedlają również rzeki płynące niezbyt wartkim strumieniem.

Opis

Dorosłe ryby zazwyczaj osiągają długość od 30 do 55 cm. Niektóre osobniki dorastają jednak nawet do 75 cm długości. Ich masa ciała zazwyczaj oscyluje na poziomie od 2 do 4 kg. Sporadycznie spotyka się okazy o wadze wynoszącej ponad 9 kg i długości na poziomie 90 cm. Rekordowy okaz leszcza został złowiony w 2022 roku w Wielkiej Brytanii. Jego masa ciała wynosiła 10,32 kg.

Leszcz wyróżnia się bocznie spłaszczonym ciałem. Jego grzbiet jest wyraźnie wysklepiony, a pyszczek lekko przesunięty do tyłu. Dorosłe osobniki żyjące w czystych wodach zwykle mają brązowe łuski. Natomiast ryby zasiedlające gorszej jakości wody odznaczają się srebrzystą barwą. Płetwy leszcza z reguły mają szary lub czarny kolor.

Podobne gatunki

Młode leszcze do złudzenia przypominają karpie (Blicca bjoerkna). Dotyczy to zwłaszcza osobników znajdujących się we wczesnych stadiach rozwojowych. Przedstawiciele obu gatunków różnią się między sobą przede wszystkim odmienną liczbą rzędów łusek biegnących od płetwy grzbietowej do linii bocznej. U karpia tych rzędów łusek jest mniej niż dziesięć, a leszcz ma ich co najmniej jedenaście. Karpia też łatwo rozpoznać po charakterystycznym czerwonym odcieniu płetw grzbietowych.

Leszcze w warunkach naturalnych często krzyżują się z płociami. Powstałe w ten sposób hybrydy w większości przypadków trudno rozróżnić od zwykłych przedstawicieli gatunku Abramis brama. Odnosi się to zwłaszcza do młodych osobników.

Siedlisko

Leszcza najczęściej można spotkać w dolnych odcinkach rzek. Jego liczne populacje występują również w obfitujących w roślinność wodną stawach i jeziorach z mulistym dnem. Niekiedy pojedyncze osobniki spotyka się również w morzach o słonawej wodzie. W praktyce jednak do takich sytuacji dochodzi niezmiernie rzadko.

Zwyczaje żywieniowe

Leszcze lubią przebywać w pobliżu dna zbiorników wodnych. Po zapadnięciu zmroku często podpływają blisko brzegu. Na ogół tworzą ławice złożone z dużej liczby osobników. W trakcie żerowania pozostawiają w dnie akwenu charakterystyczne doły, które wykopują w celu znalezienia pokarmu. W skład ich diety wchodzą głównie ślimaki, małże oraz rureczniki. Ryby chętnie zjadają też plankton oraz rośliny wodne.

Liczne populacje leszczy odnotowuje się zwłaszcza w bardzo mętnych wodach, w których relatywnie łatwo można znaleźć pożywienie. Aparat gębowy tych ryb jest doskonale przystosowany do zasysania mułu oraz wypluwania go i wyszukiwania w nim cząstek pokarmu. Niedobór zooplanktonu żyjącego na dnie zbiorników wodnych zazwyczaj prowadzi do niedożywienia leszczy. O występowaniu tego problemu wśród ryb zazwyczaj świadczy pojawiająca się na grzbiecie ostro zakończona krawędź.

Tarło

Leszcze odbywają tarło w wodzie o temperaturze około 17°C. Okres godowy u tych ryb przypada na czas pomiędzy kwietniem oraz czerwcem. Samice jednorazowo mogą złożyć ikrę złożoną z kilkuset tysięcy jaj. Są one zapładniane przez samce, które stworzyły dane terytorium. Ikrę zazwyczaj można zauważyć na łodygach oraz liściach roślin wodnych. Młode ryby wykluwają się z niej po upływie kilkunastu dni. W początkowym okresie swojego życia żywią się żółtkiem pozostałym w jajach. W tym czasie większość czasu spędzają przyczepione do roślin.

Młode osobniki wyróżniają się smukłą budową ciała. Niekiedy myli się je z przedstawicielami innych gatunków ryb. Wraz z upływem czasu zaczynają coraz bardziej przypominać dorosłe leszcze. W odpowiednim czasie przenoszą się też na dno zbiorników, gdzie od tej pory będą spędzać większość czasu. Samce i samice leszczy stają się zdolne do rozrodu w wieku około 3-4 lat.

Wędkarstwo

Leszcz z reguły nie cieszy się popularnością wśród smakoszy ryb. Jest on jednak chętnie odławiany przez wędkarzy sportowych. Jego płaskie ciało można bowiem stosunkowo łatwo wyciągnąć z wody. Ryba też na ogół nie stawia zbyt dużego oporu przy jej wyławianiu. Leszcze należą bowiem do stosunkowo mało płochliwych ryb.

Do najczęstszych przynęt wykorzystywanych przy wyławianiu leszczy zalicza się:

• Kukurydzę – dwa lub trzy ziarna zawieszone na haczyku, lub przywieszce włosowej.
• Robaki – dwie lub trzy sztuki umocowane na haczyku.
• Kulki proteinowe – mogą być nawet dość dużych rozmiarów.

Wędkarze wyławiają zarówno leszcze żyjące w rzekach, jak i zbiornikach wodnych. Do przyciągnięcia ławic używają oni dużej ilości zanęty. Leszcze zazwyczaj łowi się przy użyciu metody gruntowej z koszyczkiem zanętowym. Osobniki żyjące w mniejszych akwenach można z sukcesem odławiać także za pomocą spławika na dnie.

Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:

• Czy astronomowie znaleźli sfery Dysona?
• Zorza polarna – czym jest, jak powstaje i gdzie możemy ją zaobserwować?
• Kosmiczne śmieci – co to? Jak powstają? Czy mogą być niebezpieczne?

Źródło

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Common_bream [dostęp: 16.10.2024]

© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: Karelj. Licencja: Domena Publiczna.