Crichtonsaurus

Crichtonsaurus to rodzaj roślinożernego dinozaura z grupy ankylozaurów (Ankylosauria). Należy do rodziny Ankylosauridae i prawdopodobnie do podrodziny Ankylosaurinae. Powszechnie uważa się, że żył na terenach dzisiejszych Chin pod koniec okresu kredy.

Nazwa ‘Crichtonsaurus’ pochodzi od amerykańskiego pisarza Michaela Crichtona, autora takich bestsellerów jak „Jurassic Park” czy „The Andromeda Strain”. Rodzaj ten został opisany w 2002 roku przez chińskiego paleontologa Donga Zhimina.

Gatunek typowy, Crichtonsaurus bohlini, został nazwany na cześć Birgera Bohlina, szwedzkiego paleontologa, który badał skamieniałości dinozaurów z Chin w latach 30. XX wieku. Skamieniałości Crichtonsaurusa zostały odkryte w 1999 roku w chińskiej prowincji Liaoning przez Donga Zhimina.
Holotyp, oznaczony jako IVPP V12745, składał się z jednej kości żuchwy z zachowanymi zębami. Ponadto odnaleziono dwie inne skamieniałości, które początkowo zostały zaliczone do tego samego gatunku, jednak ich przyporządkowanie jest kwestią dyskusyjną.

Crichtonsaurus był dinozaurem opancerzonym. Jego miednica była skierowana do tyłu, podobnie jak u ptaków. Był to przysadzisty czworonóg, co można zauważyć po krótkiej długości kości ramiennej i udowej. Nie wiadomo jednak, czy gatunek ten posiadał maczugę ogonową, co mogło być cechą charakterystyczną wyłącznie dla podrodziny Ankylosaurinae.

Gregory S. Paul, amerykański paleontolog, oszacował długość ciała okazów C. bohlini na 3,5 metra, a ich wagę na pół tony. Dong Zhiming opisuje nacięcia w pobliżu podstawy zębów u tego gatunku. 

W 2007 roku odkryto drugi gatunek ankylozaura, który pierwotnie został uznany za kolejną odmianę Crichtonsaurusa – C. benxiensis. Jednak w 2014 roku Victoria Arbour wykazała, że C. bohlini jest tak naprawdę nomen dubium (łac. „nazwa wątpliwa”), czyli gatunkiem niewyróżniającym się od innych żadnymi cechami szczególnymi, a C. benxiensis należy do odrębnego rodzaju, który nazwała Crichtonpelta. 

Od 2014 roku Crichtonsaurus bohlini jest jednym z czterech znanych gatunków ankylozaurów w prowincji Liaoning.

Źródła

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Crichtonsaurus
2. https://dinosaurpictures.org/Crichtonsaurus-pictures
3. https://prehistoric-wildlife.com/species/c/crichtonsaurus.html
4. https://www.encyklopedia.dinozaury.com/wiki/Crichtonsaurus
5. https://www.encyklopedia.dinozaury.com/wiki/Nomen_dubium