Enopla to gromada wstężnic, wyróżniająca się obecnością charakterystycznych kolców lub płytek w otworze gębowym.
Cechy fizyczne
Enople są zazwyczaj niewielkich rozmiarów, ich wielkość waha się od kilkunastu milimetrów do 10 centymetrów, chociaż istnieją także większe gatunki. Większość ma raczej stonowane barwy, ale zdarzają się też gatunki jaskrawo ubarwione z wyrazistymi wzorami pigmentowymi. Bardziej intensywne kolory są częstsze u przedstawicieli gromady Anopla.
Wstężnice można rozpoznać po charakterystycznym sposobie poruszania się – ślizgają się po powierzchniach za pomocą rzęsek znajdujących się na spodniej stronie ciała, które są dodatkowo pokryte śluzem.
Niektóre gatunki mogą przez krótki czas pływać (wykonują wtedy faliste ruchy), ale tylko w określonych warunkach. Otwór gębowy jest uzbrojony i posiada ssawkę.
Występowanie
Enople można spotkać na wszystkich kontynentach i w różnych morzach. Występują głównie na tropikalnych i subtropikalnych wyspach. Gatunki słodkowodne odnotowano na wszystkich kontynentach poza Antarktydą.
Siedlisko
Enople zazwyczaj żyją w morskiej strefie przybrzeżnej, wśród glonów. Większe gatunki można znaleźć pod kamieniami, natomiast by dostrzec mniejsze z nich trzeba zastosować specjalne techniki.
Większość enopli to gatunki morskie i bentalowe, jednak istnieje około 100 opisanych gatunków, które można spotkać na głębokości najczęściej od 625 do 2500 metrów. Rozprzestrzenienie tych zwierząt prawdopodobnie wynika z handlu roślinnością wodną.
Zidentyfikowano 13 gatunków lądowych wstężnic, z których większość ma ograniczony zasięg występowania do konkretnej wyspy. Zamieszkują one wilgotne miejsca pod kamieniami i w gnijącym drewnie.
Zachowanie
Większość wstężnic prowadzi samotniczy tryb życia.
Dieta
Wstężnice to powszechnie występujący drapieżnicy w różnych środowiskach. Bentalowe enople morskie polują głównie na skorupiaki. Ich otwór gębowy jest wywrócony na zewnątrz, a sztylet służy do przebijania i unieruchamiania ofiary. Możliwe, że wstężnice wstrzykują enzymy trawienne przez otwór wytworzony przez sztylet, a następnie rozpuszczają one tkanki ofiary.
Niektóre z enopli żerują na masach jajowych krabów, żywiąc się ich embrionami. Istnieją także takie, które zamieszkują płaszcze małży, pobierając plankton, który filtrują z jamy płaszczowej swojego gospodarza. U tych gatunków otwór gębowy nie jest wykorzystywany do polowania.
Rozmnażanie
Większość enopli jest rozdzielnopłciowa, ale istnieją gatunki hermafrodytyczne.
Metody rozrodu różnią się w zależności od gatunku: niektóre składają jaja, które rozwijają się poza organizmem, uwalniają gamety do wody, a kilka gatunków rodzi żywe młode.
Status ochronny
Wciąż niewiele wiadomo o ekologii, rozmieszczeniu i liczebności wstężnic. Niektóre gatunki są jednak najliczniejszymi bezkręgowcami w swoich siedliskach. Status innych jest trudny do oszacowania, ale w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych znajduje się sześć lądowych wstężnic. Dwa gatunki są zagrożone, a jeden uznano za bliskie zagrożenia.
Znaczenie dla człowieka
Enople nie mają dużego znaczenia dla ludzi. Niektóre gatunki są pasożytami jaj ważnych gospodarczo skorupiaków, ale ich wpływ ekonomiczny jest niewielki. Wiele z nich wytwarza toksyny, a część tych substancji została sztucznie zsyntetyzowana i testowana jako potencjalne leki na poprawę pamięci w leczeniu choroby Alzheimera.
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Enopla [dostęp: 23.09.2024].
© Źródło zdjęcia głównego (Geonemertes sp. z Mindanao w Filipinach – to nie jest enopla). Wikimedia Commons. Autor: Obsidian Soul. Licencja: CC BY-SA 3.0.
