Łuszcz strojny (Pheucticus ludovicianus), to gatunek małego ptaka zaliczanego do rodziny kardynałów (Cardinalidae). Ptaki te preferują pokarm roślinny. Żywią się głównie nasionami oraz liśćmi roślin. Chętnie spożywają też owady. U przedstawicieli tego gatunku stwierdza się wyraźny dymorfizm płciowy.
Łuszcz strojny zasiedla przede wszystkim wschód Ameryki Północnej. Na zimę przenosi się na południe. Ptaki przebywające na wolności dożywają zwykle niewiele ponad 7 lat. Większość okazów pada ofiarą drapieżników albo ginie na skutek przypadkowego uderzenia w różne obiekty. Średnia przeżywalność osobników trzymanych w niewoli wzrasta natomiast nawet do 24 lat.
Taksonomia
W 1760 roku francuski zoolog Mathurin Jacques Brisson przeprowadził badania przedstawiciela gatunku Pheucticus ludovicianus schwytanego w Luizjanie. Na tej podstawie powstał pierwszy opis gatunku, który został umieszczony w dziele Ornithologie. Nadane ptakowi przez Brissona francuskie nazwy nie zyskały jednak uznania w oczach Międzynarodowej Komisji Nomenklatury Zoologicznej. Pierwszą zaakceptowaną przez wspomnianą komisję nazwę – Loxia ludoviciana – zaproponował szwedzki przyrodnik Karol Linneusz, autor publikacji Systema Naturae. Miało to miejsce w 1766 roku. W dalszych latach gatunek ten zaklasyfikowano do rodzaju Pheucticus, wprowadzonego w połowie XIX wieku przez niemieckiego przyrodnika Ludwiga Reichenbach. W obrębie monotypowego gatunku nie wyróżnia się żadnych podgatunków.
Opis
Długość ciała dorosłych osobników z reguły wynosi od 18 do 22 cm przy rozpiętości skrzydeł na poziomie od 29 do 33 cm. Łuszcze strojne zwykle osiągają masę ciała mieszczącą się w przedziale od 35 do 65 g. Samce są nieznacznie większe od samic, czasem jednak ważą nieco mniej od swoich partnerek. Dla przedstawicieli obu płci charakterystyczny jest ciemnobrązowy dziób oraz ciemne oczy i łapy.
Osobniki płci męskiej na okres godowy przybierają specjalne upierzenie. Przeważająca powierzchnia ich ciała w większości ma czarny kolor. Jedynie w okolicach klatki piersiowej można zaobserwować jasnoróżową plamę. Także na skrzydłach występują dwie białe plamki. Brzuch ptaka wyróżnia się natomiast jasnym ubarwieniem. Poza okresem lęgowym pióra ptaka na ogół są białe. Mają jednak brązowe brzegi. Dlatego też przypominają one nieco łuski.
Grzbier samicy może być brązowy albo ciemnoszary. Skrzydła i ogon osobnika płci żeńskiej przybierają nieco ciemniejszą barwę. Na czubku głowy widnieje jasnobrązowy pasek. Nad oczami zlokalizowane są białe brwi. Na górnej części skrzydeł można zauważyć dwie białe plamy, Młode ptaki wyglądają podobnie jak dorosłe samice. Jednak można je rozpoznać po różowawym ubarwieniu piór na piersi.
Śpiew
Łuszcz strojny wydaje łagodne stonowane trele. Zwykle ma to miejsce w okresie godowym. Niektóre ptaki wykazują jednak tendencję do wydawania tego typu odgłosów na długo przed nastaniem sezonu rozrodczego. Wzajemnej komunikacji poszczególnych osobników między sobą służą ostre i przenikliwe odgłosy przypominające dźwięki emitowane przez dzięcioły.
Występowanie i siedlisko
Zasięg naturalnego występowania łuszcza strojnego rozciąga się na Kanadę oraz północno-wschodnie rejony Stanów Zjednoczonych. Ptaki gniazdujące na bardziej wysuniętych na północ obszarach okres zimowy spędzają w Meksyku albo w krajach Ameryki Środkowej lub Północnej. Trasa ich wędrówek najczęściej wiedzie przez Góry Skaliste. W okresie zimowym łuszcze można najczęściej spotkać na brzegach lasów, a także na polach i w ogrodach. Często żerują ponadto na polach uprawnych.
Migracja
Łuszcz strojny z reguły opuszcza swoje miejsca lęgowe na przełomie września i października. Wraca do nich pod koniec kwietnia lub na początku maja. Obecność pojedynczych osobników niekiedy stwierdza się na terenie zachodniej Europy. Jest to jednak dość rzadkie zjawisko. Ptaki w trakcie okresu lęgowego wykazują silne przywiązanie do swego terytorium. Przed migracją natomiast grupują się w stada złożone z kilku lub kilkunastu osobników.
Rozród
Samce łuszczów strojnych z reguły przybywają na tereny lęgowe kilka tygodni przed samicami. Wtedy dochodzi do łączenia się przedstawicieli obu płci w pary. Ptaki do budowy gniazd zazwyczaj przystępują na początku maja. Samice w ciągu roku wychowują zazwyczaj jeden lęg. Sporadycznie zdarza się, że w ciągu jednego sezonu rozrodczego na świat przychodzą dwa pokolenia młodych.
Dieta
Dieta łuszcza strojnego jest bardzo urozmaicona. Przedstawiciele tego gatunku chętnie żywią się owadami. Do ich ulubionych przysmaków należą głównie chrząszcze. Swój jadłospis wzbogacają także o pokarm roślinny. Preferują przede wszystkim dzikie owoce, nasiona chwastów, ziarna zbóż, groch oraz kukurydzę. Ptak żeruje na drzewach lub owocach. Rzadko można go spotkać na ziemi.
Status
Liczebność populacji łuszcza strojnego od lat utrzymuje się na stabilnym, wysokim poziomie. Dlatego też Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uważa ten gatunek za gatunek najmniejszej troski. Szacuje się, że na całym świecie żyje około 4 mln dorosłych łuszczów strojnych.
Przy okazji polecamy zapoznać się z artykułami:
- Chrabąszcz majowy
- Babka łysa – babka gołogłowa
- Wirus RSV – wszystko co powinniśmy o nim wiedzieć
- Grzyby, które potrafią przejąć kontrolę nad życiem całego organizmu
- O tym, jak technologia z pomocą nauki wpływa na nasz świat
Źródło
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Rose-breasted_grosbeak [dostęp: 02.01.2025]
© Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons. Autor: John Harrison. Licencja: CC BY-SA 3.0.
