Emocje a układ pokarmowy

Czujesz motyle w brzuchu przed ważnym spotkaniem? A może stres sprawia, że tracisz apetyt? To nie przypadek! Twoje emocje mają bezpośredni wpływ na to, co dzieje się w Twoim układzie pokarmowym. Odkryj zaskakujące połączenia między psychiką a trawieniem.

Od dawna wiadomo, że zdrowie psychiczne i fizyczne są ze sobą ściśle powiązane. Coraz więcej badań potwierdza, że nasze emocje mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie poszczególnych organów, w tym układu pokarmowego. Motyle w brzuchu przed randką, utrata apetytu podczas stresu – to tylko niektóre przykłady tego, jak nasze emocje wpływają na trawienie. W tym artykule przyjrzymy się bliżej fascynującej zależności między psychiką a układem pokarmowym.

Emocje

Emocje są złożonym zjawiskiem psychicznym, które obejmuje zarówno subiektywne odczucia, jak i fizjologiczne reakcje organizmu. Każda emocja aktywuje specyficzny schemat reakcji, który wpływa na nasze myślenie, zachowanie i odczucia. Na kształtowanie się emocji wpływają czynniki poznawcze, takie jak ocena sytuacji, oraz nasze wcześniejsze doświadczenia¹.

Oś mózg-jelita

Jelita i mózg są ze sobą ściśle powiązane, tworząc swoisty system komunikacyjny. Informacje przepływają głównie z jelit do mózgu, wpływając na nasze myśli, uczucia i zachowanie. Bakterie żyjące w naszych jelitach odgrywają w tym procesie kluczową rolę, wysyłając sygnały do mózgu, które mogą wpływać na nasze samopoczucie. Dlatego też problemy z żołądkiem często towarzyszą zaburzeniom psychicznym, a odpowiednia dieta może poprawić zarówno nasze zdrowie fizyczne, jak i psychiczne².

Stres i obniżenie nastroju a jelita

Stres jako reakcja organizmu na trudne sytuacje może znacząco zaburzać funkcjonowanie naszych jelit. Wpływa on na ruchy perystaltyczne, wydzielanie soków trawiennych oraz stan błony śluzowej jelit. Te zaburzenia mogą prowadzić do rozwoju poważnych chorób, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG). Choroba ta charakteryzuje się przewlekłymi stanami zapalnymi w jelitach, objawiającymi się m.in. bólami brzucha, krwawymi biegunkami i utratą wagi. Chociaż dokładne przyczyny WZJG nie są znane, uważa się, że stres może być jednym z czynników nasilających przebieg choroby³.

Nasze jelita i mózg są ze sobą ściśle powiązane. Dlatego jeśli zmagasz się z obniżonym nastrojem, warto przyjrzeć się także swojemu układowi pokarmowemu. Często problemy trawienne, takie jak zaparcia czy wzdęcia, towarzyszą depresji. To dlatego, że zaburzenia równowagi bakteryjnej w jelitach mogą wpływać na nasze samopoczucie. Warto skonsultować się z lekarzem i wykonać odpowiednie badania, aby ustalić przyczynę dolegliwości i wdrożyć odpowiednie leczenie⁶.

Radość i szczęście a jelita

Wpływ emocji na jelita oraz jelit na stan emocjonalny jest wzajemny. Mechanizmy te są nadal badane. Naukowcy zauważyli jednak, że osoby z bogatą florą jelitową częściej miewają dobry nastrój i doświadczają uczucia szczęścia niż osoby z ograniczoną mikrobiotą. Odpowiednia różnorodność mikrobioty w jelitach wpływa nie tylko na dobre samopoczucie, ale jest też gwarantem stabilności układu odpornościowego⁴.

Gniew a jelita

Złość może negatywnie oddziaływać na trawienie na dwa sposoby. Po pierwsze, w stanie zdenerwowania często połykamy pokarm dużymi kęsami, nie przeżuwając go wystarczająco dokładnie. To utrudnia żołądkowi efektywne rozkładanie pożywienia. W konsekwencji niestrawione resztki obciążają układ pokarmowy, prowadząc do zaparć i kumulacji toksyn w organizmie⁵.

Zakończenie

Związek między psychiką a układem pokarmowym jest bardziej złożony niż mogłoby się wydawać. Nasze emocje wpływają na pracę jelit, a stan mikrobioty jelitowej wpływa na nasze samopoczucie. Dbając o zdrowie psychiczne i fizyczne, możemy poprawić jakość swojego życia.

Pamiętajmy, że każdy organizm jest inny, dlatego w przypadku wystąpienia dolegliwości należy skonsultować się z lekarzem.

Zapraszamy do przeczytania również poniższych artykułów:

• Emocje w chorobach skóry
• Emocje a ból
• Duchowe wartości, a rozwój emocjonalny dzieci

Przypisy

1. R. M. Spielman, W. J. Jenkins, M. D. Lovett, J. Czarnota-Bojarska, Psychologia, OpenStax Polska, 2020.
2. Oś jelita-mózg, Neuroexpert.org, https://neuroexpert.org/encyklopedia/os-jelita-mozg/ [18.07.2024].
3. M. Przybylska-Feluś, Stres a wrzodziejące zapalenie jelita grubego, Mp.pl, https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/wzjg/wzjg-pytania-i-odpowiedzi/68171,stres-a-wrzodziejace-zapalenie-jelita-grubego [18.07.2024].
4. S.H. Lee, S.H. Yoon, Y. Jung i in., Emotional well-being and gut microbiome profiles by enterotype, Nature.com, 26.11.2020, https://www.nature.com/articles/s41598-020-77673-z [04.08.2024].
5. R. Agarwal, Do emotions affect digestion? Find out here, Indianexpress.com, 8.10.2022, https://indianexpress.com/article/lifestyle/health/eating-angry-hut-health-anxiety-stress-8086649/ [05.08.2024].
6. Depresja i stres zaczynają się w jelitach. Mikroflora jelitowa ma znaczący wpływ na rozwój depresji, Lactoral.pl, 31.07.2020, https://www.lactoral.pl/lactoral-immuno/depresja-i-stres-zaczynaja-sie-w-jelitach-mikroflora-jelitowa-ma-znaczacy-wplyw-na-rozwoj-depresji/ [05.08.2024].

© Źródło zdjęcia głównego: Canva.