Osoby aktywne fizycznie na ogół przez długie lata cieszą się znakomitym zdrowiem oraz doskonałym samopoczuciem psychofizycznym. W ich przypadku kluczową rolę odgrywa właściwe wsparcie różnorodnych funkcji organizmu.
Sportowcy – zarówno profesjonalni, jak i amatorzy – mają do wyboru rozmaite suplementy diety. Na ich szczególną uwagę zasługują zwłaszcza preparaty zawierające takie substancje jak cytrulina. Warto dowiedzieć się, czym jest cytrulina oraz jakimi właściwościami się wyróżnia.
Cytrulina – co to jest?
Cytrulina jest aminokwasem, który relatywnie łatwo rozpuszcza się w wodzie. Wspomniany związek chemiczny to produkt przemiany ornityny. Cytrulinę zalicza się do grupy aminokwasów niebiałkowych i endogennych. Mianem tym określa się substancje, które organizm człowieka jest w stanie samodzielnie syntezować. W niewielkich ilościach aminokwas jest produkowany przez wątrobę oraz jelita.
Cytrulina (występująca też jako jabłczan cytruliny) wzbogaca skład różnorodnych suplementów diety. Dotyczy to zwłaszcza preparatów przeznaczonych dla sportowców. Tego typu środki nie są jednak jedynym źródłem omawianej substancji. Występuje ona bowiem naturalnie w niektórych produktach spożywczych (np. melonach, ogórkach, tykwach, dyniach). W 1914 roku cytrulinę po raz pierwszy wyizolowano ze skórki oraz ze środkowej części arbuza. Co istotne, nazwa omawianego związku chemicznego pochodzi właśnie od tego owocu. Jego łacińskie określenie to bowiem citrullus.
Pozyskiwanie cytruliny z naturalnych źródeł jest też zgodne z założeniami biblijnej diety. W Księdze Rodzaju Stwórca mówi do Adama i Ewy: Oto wam daję wszelką roślinę przynoszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie: dla was będą one pokarmem (Księga Rodzaju 1,29). W Księdze Jeremiasza czytamy zaś: Budujcie domy i mieszkajcie w nich; zakładajcie ogrody i spożywajcie ich owoce (Księga Jeremiasza 29,1). Bóg zachęca człowieka do spożywania produktów pochodzenia roślinnego, które zawierają wiele cennych dla ludzkiego organizmu składników odżywczych.
Właściwości zdrowotne cytruliny
Jabłczan cytruliny jako związek chemiczny wyróżnia się szeregiem właściwości zdrowotnych. Co daje cytrulina? Otóż substancja ta odgrywa kluczową rolę przy zachodzeniu wielu różnych procesów życiowych w organizmie człowieka. Przede wszystkim odpowiada ona za rozszerzanie naczyń krwionośnych, a co za tym idzie, także za lepsze ukrwienie organizmu. Reguluje także ciśnienie krwi.
Omawiany aminokwas nie tylko usprawnia przepływ krwi w ciele człowieka. Umożliwia też sprawne przekształcanie amoniaku w mocznik. Cytrulina uczestniczy ponadto w tworzeniu argininy oraz umożliwia syntezę tlenku azotu. Jej stosowanie odgrywa ważną rolę w procesie regeneracji mięśni, pozwalając na zmniejszenie uczucia zmęczenia po intensywnym treningu.
Regularne przyjmowanie cytruliny w dłuższej perspektywie czasowej oznacza nie tylko usprawniony przepływ krwi i szybsze dostarczenie substancji oraz składników odżywczych do wszystkich tkanek ciała. Suplement diety w postaci jabłczanu wzmacnia wytrzymałość organizmu i zwiększa jego wydolność fizyczną oraz zdolności wysiłkowe. Systematyczna suplementacja cytruliną pozytywnie wpływa też na sprawność mięśniową danej osoby. Jabłczan cytruliny neutralizuje także bóle mięśniowe odczuwane nieraz wiele godzin po zakończeniu wyczerpującego wysiłku fizycznego.
Jak działa cytrulina?
Działanie cytruliny związane jest przede wszystkim z zachodzącym w naszym organizmie cyklem mocznikowym, zwanym też cyklem Krebsa. Jest to wieloetapowy proces, w ramach którego zachodzi szereg reakcji metabolicznych. Regularne stosowanie cytruliny w czystej postaci lub w połączeniu z innymi składnikami umożliwia sprawne oczyszczanie organizmu człowieka ze zbędnych i szkodliwych metabolitów wtórnych.
Cytrulina zmniejsza nasilenie rozpadu tkanki mięśniowej. Dzieje się tak zarówno w sytuacji niedostatecznego spożycia protein, jak i przy występującym deficycie energetycznym. Preparaty wzbogacone w jabłczan cytruliny mogą być zatem z powodzeniem stosowane przez osoby, którym zależy na redukcji tkanki tłuszczowej, które jednocześnie chcą zmniejszyć straty tkanki mięśniowej.
Stosowana przez osoby aktywne fizycznie cytrulina pełni funkcję tzw. NO Boostera. Mianem tym określa się substancje umożliwiające produkcję tlenku azotu, który rozszerza naczynia krwionośne i intensyfikuje przepływ krwi w obrębie całego układu krążenia. Bezpośrednim skutkiem regularnego przyjmowania cytruliny jest poprawa wydolności organizmu oraz zredukowany do minimum poziom bólu mięśniowego związanego z intensywnym wysiłkiem fizycznym.
Suplementacja cytruliny jest też zalecana panom mającym problem z erekcją. Polepszenie przepływu krwi wpływa na lepsze ukrwienie i rozszerzenie naczyń krwionośnych zlokalizowanych w obrębie narządów płciowych. Dzięki temu dochodzi do zwiększenia sprawności seksualnej danego mężczyzny oraz zwielokrotnienia odczuwanego przez niego libido.
Jak stosować cytrulinę – przed czy po treningu?
Jak wygląda dawkowanie cytruliny? W celu uzyskania pozytywnych efektów treningowych należy stosować od 2 do 6 g cytruliny lub do 8 g jabłczanu cytruliny na dobę. Całą dzienną dawkę należy podzielić na dwie porcje, z których jedna powinna być zażywana na około pół godziny przed rozpoczęciem treningu, a druga bezpośrednio po jego zakończeniu.
Suplementy diety z jabłczanem cytruliny w składzie należy przyjmować codziennie, także w dni nietreningowe. W te dni najlepiej brać cytrulinę rano tuż po przebudzeniu i wstaniu z łóżka. Całą dobową porcję można też podzielić na kilka mniejszych dawek przyjmowanych o różnych porach dnia.
Jeśli głównym celem suplementacji cytruliny jest regulacja poziomu ciśnienia krwi, wystarczy zażywać od 3 do 4 g aminokwasu na dobę. Można to robić o dowolnej porze dnia. Natomiast w przypadku problemów z erekcją zaleca się przyjęcie jednorazowej dawki ok. 2 g na 1 godzinę przed planowanym stosunkiem seksualnym.
Cytrulina – przeciwwskazania
Stosowanie cytruliny jest korzystne dla większości osób prowadzących aktywny tryb życia. Istnieją jednak pewne przeciwwskazania do przyjmowania preparatów z tym związkiem chemicznym w składzie. Dotyczą one w szczególności potencjalnych interakcji z niektórymi farmaceutykami. Należy wystrzegać się łączenia tego aminokwasu ze środkami używanymi w celu leczenia nadciśnienia tętniczego bądź zwiększenia przepływu krwi, a także specyfikami przeciwdziałającymi problemom z erekcją.
Także kobiety w ciąży i matki karmiące piersią powinny zachować szczególną ostrożność przy ewentualnej suplementacji cytruliny. Przed zastosowaniem preparatu powstałego na bazie jabłczanu cytruliny warto zasięgnąć porady doświadczonego lekarza lub farmaceuty.
Czy cytrulina jest bezpieczna?
Jak już było wspomniane, organizm ludzki dysponuje zdolnością do samodzielnego wytwarzania cytruliny w niewielkich ilościach. W praktyce oznacza to, że ten związek chemiczny jest bezpieczny dla człowieka. Także połączenie cytruliny z innymi związkami, w tym także z kwasem jabłkowym w postaci jabłczanu cytruliny, na ogół nie wywołuje żadnych działań niepożądanych.
Cytrulina może być bez obaw pozyskiwana zarówno z naturalnych źródeł, jak i z suplementów diety. Aminokwas ten w formie preparatu jest bowiem z reguły dobrze tolerowany przez ludzki organizm. Codzienne przyjmowanie jabłczanu cytruliny uznawane jest za bezpieczną alternatywę dla suplementacji argininą, której zażywanie niekiedy wywołuje skutki uboczne w postaci bólu brzucha, wzdęć i zaparć, a czasem także biegunki i wymiotów.
Skutki uboczne stosowania cytruliny
Na ogół zaleca się przyjmowanie cytruliny w dawkach wynoszących od 6 do 8 g na dobę. W tej sytuacji pojawia się pytanie, czy zażywanie większych dobowych porcji może być niebezpieczne dla człowieka. Przeprowadzone w ostatnich latach badania naukowe wykazały, że w przypadku większości ludzi przyjmowanie nawet dwukrotnie większych niż zalecana porcji nie prowadzi do powstania żadnych skutków ubocznych. Mimo to należy jednak wystrzegać się regularnego przedawkowywania preparatów zawierających cytrulinę. Znacznie lepiej jest pozostać przy wskazanej przez producenta dawce specyfiku.
Brak jakichkolwiek działań niepożądanych i skutków ubocznych nie dotyczy zresztą wszystkich osób przyjmujących cytrulinę. Niektóre z nich skarżą się bowiem na nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego (np. niestrawność, mdłości, biegunka). W przypadku zaobserwowania u siebie tego typu objawów należy niezwłocznie zaprzestać przyjmowania suplementu i zgłosić się do lekarza specjalisty.
Także przed rozpoczęciem suplementacji cytruliną zawsze warto zasięgnąć opinii doświadczonego lekarza lub dietetyka. Warto też przed zażyciem pierwszej tabletki dokładnie przestudiować dołączoną do opakowania ulotkę. Należy przy tym zwrócić szczególną uwagę na zalecaną dobową ilość preparatu oraz przeciwwskazania do jego przyjmowania. Wspomniane przeciwwskazania mogą być związane zarówno z zażywaniem samej cytruliny, jak i przyjmowaniem innych substancji wchodzących w skład danego suplementu diety.
Stosowanie cytruliny – jakich efektów można się spodziewać?
Preparaty zawierające cytrulinę cieszą się ogromną popularnością zwłaszcza wśród osób uprawiających sporty wytrzymałościowe. Aminokwas ten wpływa bowiem na poprawę jakości treningu. Powodowane przez niego rozszerzenie naczyń krwionośnych umożliwia szybsze dostarczenie składników odżywczych do tkanki mięśniowej. Dzięki temu dobrze znosi ona obciążenie treningowe.
Cytrulina przyspiesza także proces regeneracji organizmu po intensywnym treningu. Związek ten przyczynia się także do zwiększenia aktywności procesów anabolicznych, które odgrywają istotną rolę w rozbudowie masy mięśniowej. Preparaty z cytruliną w składzie usprawniają również proces regeneracji uszkodzonych struktur mięśniowych po wykonanych ćwiczeniach fizycznych. Ponadto cytrulina bierze udział w regulacji poziomu ciśnienia krwi.
Źródła
- https://olimpstore.pl/artykuly/post/cytrulina-co-to-jest-i-jak-dziala [dostęp: 16.09.2024].
- https://www.doz.pl/czytelnia/a15622-Cytrulina_-_wlasciwosci_i_dawkowanie._Jak_dziala_jablczan_cytruliny [dostęp: 16.09.2024].
- https://ostrovit.com/pl/blog/cytrulina-czym-jest-wlasciwosci-i-skutki-uboczne-1701769221.html [dostęp: 16.09.2024].
- https://www.trec.pl/baza-wiedzy/cytrulina-czym-jest-wlasciwosci-dzialanie-dawkowanie-opinie.html?srsltid=AfmBOor68iNyGsGaqXxRXAZoLQjO4UsJEMwGEvUCQ24b-vlZdDZTmTyq [dostęp: 16.09.2024].
- https://www.apteka-melissa.pl/blog/artykul/cytrulina-czym-jest-i-jakie-ma-wlasciwosci,836.html [dostęp: 16.09.2024].
Wszystkie cytaty biblijne pochodzą z Biblii Tysiąclecia.
© Źródło zdjęcia głównego: Canva.
